Choroby grzybowe stanowią jedno z największych zagrożeń dla produkcji rolniczej na całym świecie.
Skuteczna walka z chorobami grzybowymi wymaga stosowania profesjonalnych fungicydów dostępnych w sklepie dlaroslin.pl, który oferuje szeroki wybór najnowszych preparatów dostosowanych do potrzeb nowoczesnego rolnictwa. Właściwy dobór i zastosowanie środków grzybobójczych może zadecydować o różnicy między stratą a sukcesem całego sezonu wegetacyjnego.
Spis treści
Znaczenie chorób grzybowych w rolnictwie
Według danych FAO, patogeny grzybowe odpowiadają za około 70% wszystkich strat plonów spowodowanych przez choroby roślin. W Polsce straty te mogą sięgać nawet 20-30% potencjalnego plonu, co przy obecnych cenach produktów rolnych oznacza ogromne straty ekonomiczne dla gospodarstw.
Grzyby chorobotwórcze charakteryzują się niezwykłą zdolnością adaptacji i rozprzestrzeniania się. Wytwarzają miliony zarodników, które mogą być przenoszone na duże odległości przez wiatr, wodę, owady czy narzędzia rolnicze. Ta mobilność sprawia, że nawet pojedyncze ognisko infekcji może szybko objąć całe pole, a nawet rozszerzyć się na sąsiednie gospodarstwa.
Mechanizm działania fungicydów
Fungicydy kontaktowe – pierwsza linia obrony
Fungicydy kontaktowe działają powierzchniowo, tworząc na liściach barierę chemiczną, która uniemożliwia kiełkowanie zarodników grzybów. Charakteryzują się szybkim działaniem od momentu aplikacji, ale wymagają dokładnego pokrycia całej powierzchni roślin.
Zalety fungicydów kontaktowych:
- Natychmiastowa ochrona po aplikacji
- Niskie ryzyko rozwoju odporności
- Długotrwałe działanie ochronne
- Relatywnie niskie koszty
Ograniczenia:
- Brak działania systemicznego
- Wrażliwość na zmywanie przez deszcz
- Konieczność bardzo dokładnej aplikacji
Fungicydy systemiczne – zaawansowana ochrona
Fungicydy systemiczne po aplikacji są pobierane przez rośliny i transportowane do wszystkich części, zapewniając kompleksową ochronę. Mogą działać profilaktycznie, zapobiegając infekcjom, oraz leczniczo, hamując rozwój już istniejących zakażeń.
Mechanizmy działania systemicznego:
- Inhibition sterolu – zaburzenie budowy błon komórkowych grzybów
- Inhibicja oddychania komórkowego – blokowanie procesów energetycznych
- Zaburzenie podziałów komórkowych – hamowanie wzrostu grzybni
Zalety:
- Działanie systemiczne w całej roślinie
- Efekt leczniczy
- Mniejsza wrażliwość na warunki pogodowe
- Dłuższy okres ochrony
Główne grupy fungicydów
Triazole – uniwersalni wojownicy
Fungicydy z grupy triazoli należą do najważniejszych środków grzybobójczych w nowoczesnym rolnictwie. Działają systemicznie, blokując syntezę ergosterolu w błonach komórkowych grzybów, co prowadzi do ich śmierci.
Charakterystyka triazoli:
- Szerokie spektrum działania
- Działanie profilaktyczne i lecznicze
- Długi okres ochrony (14-21 dni)
- Skuteczność przeciw rdzy, mączniakowi, septoriozom
Zastosowanie:
- Zboża: ochrona przed rdzą, mączniakiem, septoriozami
- Rzepak: alternarioza, cylindrosporioza, sklerotinioza
- Ziemniaki: zaraza ziemniaka
- Sadownictwo: parcha jabłoni, mączniak prawdziwy
Strobiluryny – broń biologiczna
Strobiluryny to grupa fungicydów oparta na naturalnych substancjach wytwarzanych przez grzyby z rodzaju Strobilurus. Charakteryzują się unikalnym mechanizmem działania – blokują łańcuch oddechowy w mitochondriach grzybów.
Unikalne właściwości strobilurin:
- Efekt fizjologiczny – poprawa procesów fotosyntezy
- „Stay-green effect” – opóźnianie starzenia się liści
- Zwiększona odporność na stresy – susza, wysokie temperatury
- Poprawa jakości plonów – wyższa zawartość białka, lepsze parametry
Spektrum działania:
- Choroby liści zbóż
- Alternarioza rzepaku
- Zaraza ziemniaka
- Choroby przechowalnicze owoców
SDHI – najnowsza generacja
Fungicydy SDHI (Sucinate Dehydrogenase Inhibitors) to najnowsza grupa środków grzybobójczych, które blokują działanie dehydrogenazy bursztynianowej w łańcuchu oddechowym grzybów.
Charakterystyka SDHI:
- Bardzo silne działanie przeciwgrzybowe
- Długi okres ochrony (21-28 dni)
- Doskonała skuteczność przeciw chorobom odpornym na inne grupy
- Systemiczne i kontaktowe działanie
Główne przedstawiciele:
- Skuteczne przeciw sklerotiniozie rzepaku
- Doskonałe w ochronie zbóż przed septoriozami
- Efektywne w zwalczaniu chorób sadowniczych
Program ochrony fungicydowej według upraw
Zboża ozime – kompleksowa strategia
Jesienny program ochrony: W okresie jesiennym główne zagrożenie stanowi mączniak prawdziwy zbóż, który może się rozwijać już przy temperaturach 5-8°C. Wczesna infekcja może znacznie osłabić rośliny przed zimą.
Zalecenia jesienne:
- Monitoring pojawienia się pierwszych objawów
- Aplikacja przy 5-10% porażonych roślin
- Fungicydy z grup triazoli lub strobilurin
- Dawka: 50-75% zalecanej dawki pełnej
Wiosenny program ochrony:
Zabieg T1 (BBCH 29-31):
- Termin: koniec krzewienia – początek strzelania w źdźbło
- Cel: ochrona przed septoriozami, rdzą, mączniakiem
- Preparaty: triazole + strobiluryny w mieszaninach
Zabieg T2 (BBCH 51-59):
- Termin: kłoszenie – początek kwitnienia
- Cel: ochrona liści flagowych i kłosów
- Kluczowy zabieg determinujący plon
- Preparaty: SDHI + triazole
Zabieg T3 (BBCH 65-69):
- Termin: pełnia kwitnienia
- Cel: ochrona kłosów przed fuzariozą
- Szczególnie ważny w latach z wysoką wilgotnością
- Specjalistyczne fungicydy przeciw fuzarjom
Rzepak ozimy – wyzwanie dla profesjonalistów
Jesienne zagrożenia: Alternarioza i cylindrosporioza to główne choroby jesienne rzepaku, które mogą drastycznie ograniczyć powierzchnię asymilacyjną przed zimą.
Program jesiennej ochrony:
- Pierwszy zabieg: stadium 4-6 liści (BBCH 14-16)
- Drugi zabieg: stadium rozety (BBCH 18-19)
- Fungicydy: strobiluryny, triazole, SDHI
Wiosenna ochrona rzepaku:
Zabieg wiosenny (BBCH 53-55):
- Termin: początek pąkowania
- Cel: sklerotinioza łodyg i alternarioza strąków
- Kluczowe znaczenie dla jakości nasion
- Preparaty SDHI + triazole
Ziemniaki – walka z zarazą
Zaraza ziemniaka to najgroźniejsza choroba tej uprawy, która w sprzyjających warunkach może zniszczyć plantację w ciągu kilku dni. Program ochrony musi być intensywny i systematyczny.
Strategia ochrony:
- Aplikacje co 7-10 dni od zamknięcia międzyrzędzi
- Naprzemienne stosowanie różnych grup fungicydów
- Zwiększenie częstotliwości w okresach wysokiej wilgotności
- Preparaty kontaktowe + systemiczne w mieszaninach