Linia kolejowa Szczecin – Berlin

---

Historia

Budowa kolei łączącej Berlin i Szczecin rozpoczęła się 1 marca 1836 roku, kiedy to w Berlinie powołano do życia Komitet Budowy Kolei Berlińsko-Szczecińskiej. Na mocy przyznanej koncesji rozpoczęto proces budowy linii.

Jednotorowa linia między Berlinem a Eberswalde zyskała status gotowej 1 sierpnia 1842 roku, a następnego odcinka do Angermünde oddano do użytku już 15 listopada tego samego roku. Ostatecznie, ostatnia część trasy, prowadząca z Angermünde do Szczecina, została otwarta 16 sierpnia 1843 roku. Warto zauważyć, że pierwszy pociąg podróżujący z Berlina dotarł do szczecińskiego dworca Berliner Bahnhof (dzisiejszy dworzec Szczecin Główny) już 15 sierpnia 1843 roku, co stanowiło początek rozwoju sieci kolejowych na Pomorzu. W pierwszej połowie 1851 roku na trasie zaczęto korzystać z telegrafu.

Wzrost liczby pasażerów w 1863 roku zainicjował prace nad budową drugiego toru, którego pierwszy odcinek do Angermünde oddano do użytku 22 grudnia 1863 roku. Tego samego dnia uruchomiono również dwa nowe odnogi: z Angermünde do Anklam (z kolejnym przedłużeniem do Stralsundu 1 listopada 1863 roku) oraz ze Szczecina do Pasewalku, z późniejszym odgałęzieniem do Wolgastu. Trzy lata później, 15 grudnia 1866 roku, uruchomiono odnogę z Eberswalde do Wriezen, a od 15 maja 1877 roku do Frankfurtu nad Odrą. W 1872 roku podjęto decyzję o budowie odgałęzienia między Angermünde a Freienwalde.

Rok 1872 był przełomowy, ponieważ rozpoczęto budowę drugiego toru z Angermünde do Szczecina, który ostatecznie uruchomiono 1 sierpnia 1873 roku. Od tego momentu cały odcinek linii stał się dwutorowy. W 1876 roku dla mieszkańców Berlin przybył nowy Dworzec Szczeciński (Stettiner Bahnhof), a na początku 1877 roku zakończono budowę linii z Angermünde do Freienwalde. W 1897 roku zmieniono trasę w obrębie Berlina, przekształcając połączenie w kierunku Nordbahn. Dodatkowo, w 1916 roku oddano do ruchu podmiejskiego wydzielony tor pomiędzy Berlinem a Bernau.

W dniu 8 sierpnia 1924 roku rozpoczęto proces elektryfikacji linii, zaczynając od odcinka z Berlina do Bernau. Do momentu wybuchu II wojny światowej, linia miała kluczowe znaczenie jako transportowy korytarz między dwoma dużymi niemieckimi miastami. Po zakończeniu działań wojennych, w wyniku zmian granicznych, znaczenie połączenia osłabło, co w rezultacie doprowadziło do ograniczenia tras między Berlinem i Szczecinem.

W latach 1945-46, jako część reparacji wojennych dla Związku Radzieckiego, zdemontowano jeden tor na długości 40 km (10 km w Polsce oraz 30 km w ówczesnym NRD), a także usunięto sieć trakcyjną. Ruch na linii wznowiono 15 listopada 1947 roku, jednak już 17 maja 1952 roku wstrzymano ruch dalekobieżny z Nordbahnhofu. W związku z kluczowym znaczeniem rafinerii ropy naftowej w Schwedt, w 1974 roku ponownie zbudowano drugi tor do Angermünde, a 20 grudnia 1987 roku zakończono elektryfikację od Berlińskiego Pierścienia Zewnętrznego do Angermünde. Warto zaznaczyć, że linia pomiędzy Berlinem a Passow była w bardzo dobrym stanie technicznym, a jej dwutorowość była zachowana na całej długości.

Po akcesji Polski do Unii Europejskiej, a następnie w 2011 roku do strefy Schengen, pojawiły się nowe możliwości rozwijania połączeń na tej trasie. W 2011 roku granicę przekraczało średnio 356 pasażerów w tygodniu, co w 2014 roku wzrosło do 670. Jeszcze w tym samym roku kursowało na trasie Berlin-Szczecin osiem par pociągów, z czego sześć wymagało przesiadki w Angermünde. Połączenia między Szczecinem a Angermünde obsługiwano przez pociągi niemieckiej serii 628. Te połączenia były skomunikowane z pociągami jadącymi dalej do Berlina, które obsługiwały pociągi Regional-Express, składające się z lokomotywy DR-Baureihe 243 oraz czterech lub pięciu wagonów typu DABbuzf 760.

Plany na przyszłość

W ostatnich latach, szczególnie od początku XXI wieku, pojawiły się ambitne projekty dotyczące rozbudowy oraz elektryfikacji linii kolejowej prowadzącej w kierunku Berlina. Kluczowym momentem było podpisanie w grudniu 2012 roku porozumienia pomiędzy polskim ministrem spraw zagranicznych Radosławem Sikorskim a jego niemieckim odpowiednikiem, które miało na celu opracowanie nowego połączenia kolejowego pomiędzy Szczecinem a Berlinem. W pierwotnych planach przewidywano, iż linia zacznie działać do roku 2020, jednak termin ten nie mógł zostać dotrzymany.

W wrześniu 2013 roku, dalsze kroki zostały podjęte przez zarządy PKP PLK oraz DB Netz, które podpisały porozumienie potwierdzające plan elektryfikacji oraz dodania drugiego toru linii. W marcu 2018 roku władze Berlina i Brandenburgii zrealizowały koncepcję rozbudowy linii kolejowej, w której obie strony zobowiązały się do finansowania zelektryfikowanej, podwójnej trasy na odcinku Angermünde – Szczecin. Całkowity koszt tej inwestycji oszacowano na 380 milionów euro.

Według informacji przekazanych przez niemiecką stronę, zakończenie prac na 49-kilometrowym odcinku od Angermünde do granicy z Polską może nastąpić w 2026 roku. Istnieją jednak czynniki opóźniające projekt, takie jak niedobór wykwalifikowanych pracowników oraz wymagania dotyczące ochrony środowiska, gdyż teren przebiega przez strefy zagrożone ochroną ptaków, co wymaga dodatkowych ekspertyz.

W dniu 20 kwietnia 2020 roku, PKP podpisało umowę na wykonanie studium wykonalności modernizacji odcinka kolejowego szczecińskiej linii, łącząc stację Szczecin Gumieńce z granicą państwa. Po dokonaniu analizy możliwości ułożenia drugiego toru oraz rozpisaniu przetargu, w sierpniu 2022 roku została podpisana umowa z firmą Databout.

• budowa nowego peronu 5 na dworcu Szczecin Główny, z przebudową i przedłużeniem peronu 4, mającego obsługiwać połączenia do Niemiec oraz Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej,
• ułożenie drugiego toru,
• budowa wiaduktu oraz modernizacja stacji i peronów na stacji Szczecin Gumieńce,
• stworzenie nowych stacji Szczecin Pomorzany Południowe, Warzymice, Przecław oraz odbudowa stacji Kołbaskowo.

Prace na polskiej stronie mają wystartować w połowie 2024 roku, z zamiarem skrócenia czasu przejazdu pociągów ze Szczecina do Berlina do 90 minut. Zwiększać ma się również prędkość pociągów, które do Gumieniec będą mogły jeździć z prędkością 120 km/h (wcześniej 80), a na dalszym odcinku 160 km/h (ponad 120).

Stacje i przystanki

Na trasie kolejowej łączącej Szczecin i Berlin znajduje się wiele stacji oraz przystanków, które mają swoje unikalne znaczenie i historię. Istotne jest, aby poświęcić chwilę na zapoznanie się z nimi, ponieważ niektóre z nich mogą mieć niepewną przyszłość.

W szczególności, stacje takie jak Tantow, Petershagen, Casekow i Schönow pozostają w stanie niepewności, co do ich dalszego istnienia. Z tych czterech wymienionych stacji tylko Bahnhof Tantow dysponuje wysokimi peronami, które są przystosowane do obsługi pociągów Deutsche Bahn.

Stacja	Data otwarcia	Data zamknięcia	Uwagi	_
Szczecin Główny	16 sierpnia 1843	_	_	_
Szczecin Gumieńce	?	_	_	_
Warzymice	?	nieczynna	_	_
Kołbaskowo	1 listopada 1874	nieczynna	dawniej Colbitzow	_
Rosow	1 października 1894	27 września 1980	_	_
Tantow	16 sierpnia 1843	_	_	_
Petershagen (Uckermark)	1 maja 1908	_	_	_
Casekow	1 stycznia 1857	_	_	_
Schönow (Kr Uckermark)	1 kwietnia 1934	_	_	_
Passow (Uckerm)	16 sierpnia 1843	_	_	_
Schönermark (Kr. Angermünde)	1 listopada 1881	1 czerwca 1996	_	_
Welsow-Bruchhagen	1 stycznia 1910	27 maja 1995	_	_
Angermünde	15 listopada 1842	_	_	_
Herzsprung	15 maja 1895	27 maja 1995	_	_
Chorin	1 lipca 1857	27 maja 1995	_	_
Chorin	1 września 1902	_	Wcześniej jako Chornichen	_
Britz	luty 1875	_	_	_
Eberswalde Hauptbahnhof	1 sierpnia 1842	_	_	_
Eberswalde Wasserfall	8 czerwca 1884	nieczynna	_	_
Melchow	1 października 1904	_	_	_
Biesenthal	16 sierpnia 1843	_	_	_
Rüdnitz	1 sierpnia 1911	_	_	_
Bernau (b Berlin)	1 sierpnia 1842	_	_	_
Bernau-Friedenstal	30 września 1997	_	_	_
Zepernick (b Bernau)	1 września 1881	_	_	_
Berlin-Buch	26 czerwca 1879	_	_	_
Berlin Nordbahnhof	1 sierpnia 1842	_	otwarty jako Berlin Stettiner Bahnhof	_

---

Oceń: Linia kolejowa Szczecin – Berlin

---