Muzeum Narodowe w Szczecinie

---

Historia

„Historia Muzeum Narodowego w Szczecinie rozpoczęła się 1 sierpnia 1945 roku, kiedy to urządzało się jako polskie Muzeum Miejskie. Jego twórcą i organizatorem był Lech Krzekotowski, który przybył z Poznania, a jego inicjatywę wspierał znany pionier muzealnictwa w Szczecinie – Kazimierz Haska. Muzeum przejęło część zbiorów z nieistniejącego już Stadtmuseum na Hakenterrasse (dziś znane jako Wały Chrobrego) oraz z Pommersches Landesmuseum, które mieściło się w dawnym Pałacu Sejmu Stanów przy ul. Staromłyńskiej 27, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Tradycji Regionalnych.

Początkowo muzeum zaczęło zbierać polską sztukę współczesną, a z biegiem lat jego zbiory rosły dzięki depozytom z innych rodzimych instytucji. W miarę upływu czasu muzeum straciło jednak część zbiorów pozostałych po Niemcach na rzecz innych instytucji w Warszawie, zwłaszcza muzeów etnograficznych. Ciekawym przypadkiem jest kopia posągu Bartolomeo Colleoniego z Wenecji, która pochodziła z kolekcji Heinricha Dohrna i przez długi czas zdobiła dziedziniec warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Innym darowizną był marmurowy posąg Mojżesza stworzony przez Michała Anioła, również przekazany stolicy z kolekcji szczecińskiego muzeum.

W jesieni 1947 roku muzeum zyskało miano placówki okręgowej i zostało przekształcone w Muzeum Pomorza Zachodniego, które sprawowało nadzór nad innymi muzeami w regionie. W 1970 roku, uznając jego znaczenie, muzeum uzyskało status Muzeum Narodowego. W latach 70. Muzeum Narodowe w Szczecinie rozwinęło swoją infrastrukturę o kolejne dwa budynki: Ratusz Staromiejski, gdzie otwarto Muzeum Historii Szczecina, oraz lewe skrzydło dawniej komendantury garnizonu twierdzy szczecińskiej, w którym obecnie mieści się Muzeum Sztuki Współczesnej.

Dyrektorzy

Historia kierowników Muzeum Narodowego w Szczecinie przedstawia interesujący przegląd osób, które miały wpływ na jego rozwój na przestrzeni lat. Oto lista dyrektorów instytucji:

• Lech Krzekotowski (rok 1945–1949),
• Józef Marciniak (rok 1949–1952),
• Natalia Pacanowska-Haltrecht (rok 1952–1955),
• Władysław Filipowiak (rok 1955–2000),
• Lech Karwowski (od roku 2001).

Zbiory

Muzeum Narodowe w Szczecinie stanowi przede wszystkim największą instytucję kultury w województwie zachodniopomorskim, odpowiadającą za niesamowitą kolekcję ponad 150 tysięcy obiektów. Wśród nich znajdują się arcydzieła sztuki średniowiecznej, takie jak znane Madonny z Dzieciątkiem z Gardna, które uznawane są za najstarsze figury Najświętszej Maryi Panny w Polsce. Muzeum może pochwalić się wyjątkowymi romańskimi kolumnami z Kołbacza oraz krucyfiksem z Kamienia Pomorskiego, a także słynną „piękną Madonną” z Bukowa.

Dodatkowo, w zbiorach znajdują się cenne zabytki archeologiczne, w tym niezwykła laska magiczna z poroża łosia, datująca się na 12 tys. lat, która zawiera najstarsze figuralne przedstawienie w Polsce. Muzeum dba również o zbiory nautologiczne i etnograficzne, w których mieszczą się również liczne numizmaty. Cennym aspektem muzeum jest jego wyjątkowa kolekcja sztuki afrykańskiej, będąca największym w Polsce zbiorem świadectw kultury pozaeuropejskiej.

Wszystkie zbiory Muzeum Narodowego w Szczecinie prezentują szeroki zakres dzieł sztuki oraz kultury technicznej, obejmujących okres od czasów prehistorycznych do współczesności. Ustrukturyzowane są według głównych kategorii, z których każda podlega opiece wyznaczonego działu muzealnego:

• sztuka dawna do XVIII w.; kolekcja antyczna, sztuka średniowieczna, malarstwo i rzeźba XVI–XVIII wieku, rysunek i grafika, rzemiosło artystyczne, militaria,
• sztuka europejska 1800–1945,
• sztuka współczesna,
• archeologia: epoka kamienia, epoka brązu, starożytność, średniowiecze,
• numizmatyka: monety, monety pomorskie, medale i odznaczenia, sfragistyka, banknoty,
• etnografia Pomorza,
• kultury pozaeuropejskie: Afryka, Ameryka, Australia i Oceania, Azja,
• zbiory morskie,
• Stetiniana.

Siedziby i wystawy stałe

Muzeum Narodowe w Szczecinie to instytucja o wielkim znaczeniu kulturalnym, zlokalizowana w sześciu siedzibach, które obejmują zarówno nowoczesny budynek, jak i cztery historyczne lokalizacje w centrum miasta, a także jedną ekspozycję w Gryficach. W tych przestrzeniach zorganizowano około dwudziestu wystaw stałych oraz wiele interesujących wystaw temporarnych.

Wśród głównych lokalizacji znajduje się Gmach Główny, usytuowany przy ul. Wały Chrobrego 3, w którym prezentowane są następujące ekspozycje:

• Ukryte znaczenia. Sztuka na Pomorzu w XVI i XVII wieku,
• Misterium światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu,
• Antyczne korzenie Europy. Szczecińska kolekcja Dohrnów,
• W afrykańskiej wiosce,
• Sztuka Afryki – między maską a fetyszem,
• Dzieci magii. Afrykańskie lalki i marionetki.

Kolejnym ważnym miejscem jest Muzeum Tradycji Regionalnych, mieszczące się w Pałacu Sejmu Stanów Pomorskich przy ul. Staromłyńskiej 27. Tu możemy odkryć wystawy dedykowane:

• Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich,
• Złoty wiek Pomorza. Sztuka na dworze książąt pomorskich w XVI i XVII wieku,
• Gabinet Pomorski. W zwierciadle monet, banknotów i pieczęci,
• Stare srebra.

Innym istotnym punktem muzealnym jest Muzeum Historii Szczecina, zlokalizowane w Ratuszu Staromiejskim przy ul. Księcia Mściwoja II 8. Ekspozycje tego muzeum obejmują:

• Najstarsze karty z dziejów Szczecina,
• Historia i kultura Szczecina w czasach szwedzkich i pruskich,
• Hans Stettiner i Jan Szczeciński. Życie codzienne w Szczecinie w XX wieku,
• Bernhard Heiliger „Wielki łuk” (rzeźba przed budynkiem muzeum).

W Muzeum Sztuki Współczesnej, które mieści się w Pałacu pod Głowami przy ul. Staromłyńskiej 1, odbywają się różnorodne wystawy współczesnej sztuki.

Dodatkowym ważnym miejscem jest Centrum Dialogu Przełomy na placu Solidarności 1, gdzie czekają na zwiedzających ekspozycje takie jak:

• Miasto sprzeciwu – miasto protestu.

Nie możemy także zapomnieć o Wystawie Zachodniopomorskich Kolei Dojazdowych w Gryficach, mieszczącej się przy ul. Błonie 2, która stanowi ciekawą atrakcję dla miłośników historii transportu.

---

Oceń: Muzeum Narodowe w Szczecinie

---