Wieża Gocławska

---

Historia

Budowę wieży rozpoczęto w 1899 roku, jednakże z przyczyn związanych z lokalizacją, jej realizacja uległa znacznym opóźnieniom. Niezbędne rozważania dotyczyły między innymi Wyspy Grodzkiej. W 1910 roku Związek Budowy Pomnika Bismarcka dla Prowincji Pomorze, pod kierownictwem gubernatora von Eisenharta, zorganizował konkurs na projekt wieży. Ostatecznie wybrano koncepcję autorstwa Wilhelma Kreisa, której inspiracją były między innymi mauzoleum Teodoryka w Rawennie oraz grobowiec Cecylii Metelli.

Kamień węgielny dla budowli położono w czasie obchodów setnej rocznicy bitwy pod Lipskiem w 1913 roku. Uroczyste otwarcie wieży miało miejsce 10 sierpnia 1921 roku. Warto odnotować, że na przeciwległym krańcu Zielonego Wzgórza istniała od 1844 roku dwudziestometrowa drewniana wieża widokowa. Była ona zwieńczona stożkowatym dachem i dysponowała dwoma tarasami. Niestety, budowla ta została rozebrana w 1908 roku z przyczyn związanych z planowaną budową Wieży Bismarcka.

Ciekawym wydarzeniem w historii wieży jest czarna msza, która miała miejsce 26 czerwca 1986 roku, co czyni ją pierwszym takim rytuałem w Polsce. W 2001 roku zawarto umowę dzierżawy z Ireną i Adamem Załuskimi (Spółka KPW Bismark Kałuski), którzy zobowiązali się do odnowienia wieży oraz stworzenia w jej okolicy centrum turystycznego. Niestety, nie rozpoczęto żadnych prac w tym zakresie.

W związku z brakiem realizacji planów, w 2008 roku miasto Szczecin podjęło kroki prawne w celu odebrania obiektu. 20 stycznia 2010 roku sąd podjął decyzję, która pozwoliła wieży pozostać w dotychczasowych rękach, co stanowi istotny element jej dalszej historii.

Stan współczesny

Na początku 2020 roku wieża Gocławska znalazła nowego dzierżawcę, którym został Wojciech Kłodziński, reprezentujący firmę Rentumi Tower Sp. z o.o. W kolejnych latach, 2021-2022, zrealizowane zostały istotne zalecenia wystosowane przez Konserwatora Miasta. Do nich należał demontaż 30-metrowego masztu antenowego, a także scalenie konstrukcji pseudoportyku nad wejściem do wieży.

W ramach prac konserwatorskich wzmocniono również pęknięcia, a brakujące elementy wokół wejścia zostały uzupełnione z zastosowaniem flekowania, wykorzystując oryginalny surowiec. Dopełnieniem tych działań była odbudowa balustrady na tarasie górnym oraz renowacja dachu, która odbyła się przy użyciu autentycznych kamieni.

W latach 2021–2023 wieża stała się miejscem wielu społecznych aktywności. Zorganizowano festyny, koncerty oraz obchody setnej rocznicy budowy obiektu. W międzyczasie odbył się również wernisaż obrazów stworzonych przez sztuczną inteligencję, które przyciągnęły uwagę szerokiej publiczności. Wydarzenia artystyczne współorganizowane były z Akademią Sztuki w Szczecinie oraz Teatrem Polskim, co dodatkowo wzbogaciło ofertę kulturalną tego miejsca.

Plan rewitalizacji

Planuje się groundbreaking rewitalizację wieży Gocławskiej oraz otaczającego ją terenu, który obejmuje także Zielone Wzgórze. W latach 2021 oraz 2022 zrealizowano trzy projekty w ramach Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego – SBO „Kurs Na Północ”. Projekty te są kluczowe dla uzyskania funduszy niezbędnych do właściwego zagospodarowania przestrzeni przez Miasto Szczecin.

W harmonogramie na lata 2025–2026 przewiduje się utworzenie kawiarni na górnym tarasie widokowym, co może dodatkowo wzbogacić ofertę tego miejsca. Planuje się również organizację nowych wydarzeń kulturalnych, które przyciągną mieszkańców oraz turystów.

Dane techniczne

Wieża Gocławska, będąca wyjątkowym przykładem architektury, osiąga wysokość wynoszącą 26 metrów, co sprawia, że jest znaczącym punktem widokowym w otoczeniu. Jej wykonanie składa się z betonu licowanego z zewnątrz wapieniem muszlowym, co nadaje jej estetyczny wygląd oraz solidność.

• wysokość: 26 metrów,
• wykonanie: beton licowany z zewnątrz wapieniem muszlowym,
• koszt: 200 000 marek,
• średnica podstawy: 27 metrów,
• poziom górnego tarasu względem fundamentów: 14,5 metra,
• zdemontowany maszt z stali, 30 metrów wysokości, 41 cm średnicy, 11–21 mm grubości.

Spacer 3D

Oferowany jest nowoczesny spacer 3D po wieży Gocławskiej, który wykorzystuje innowacyjną technologię wirtualnej rzeczywistości (VR). Dzięki temu użytkownicy mogą w niezwykły sposób odkrywać i doświadczać architektury oraz otoczenia tej imponującej konstrukcji.

---

Oceń: Wieża Gocławska

---