Janusz Józef Kijowski, urodzony 14 grudnia 1948 roku w Szczecinie, to uznawany polski reżyser, który nie tylko tworzył znaczące dzieła filmowe, ale również pełnił rolę nauczyciela akademickiego.
Jego działalność artystyczna oraz edukacyjna miała istotny wpływ na rozwój polskiej kinematografii i formację przyszłych pokoleń twórców filmowych.
Życiorys
Janusz Kijowski to postać o bogatej i różnorodnej biografii. Jest on synem Józefa Kijowskiego oraz bratem Jerzego Kijowskiego. Po ukończeniu VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1966 roku, zaangażował się w działalność ruchu harcerskiego, a w szczególności pełnił funkcję komendanta w 1 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej „Czarna Jedynka”. Różnorodne zainteresowania sprawiły, że w 1972 roku uzyskał dyplom na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego.
W 1978 roku Kijowski zakończył studia na Wydziale Reżyserii oraz Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Już w czasie trwania studiów poświęcił się krytyce filmowej i pisał recenzje do czasopisma „Kultura”. Od 1983 roku Kijowski prowadził zajęcia na Institut national supérieur des arts du spectacle (INSAS) w Brukseli, a od 1998 roku również w łódzkiej PWSFTviT.
Rok 2000 przyniósł mu uzyskanie stopnia doktora sztuk filmowych, a cztery lata później doktora habilitowanego w tej samej dziedzinie. Janusz Kijowski szczególnie odnajduje się w obszarze reżyserii filmowej, teatralnej oraz telewizyjnej. W 2002 roku objął stanowisko wiceprezesa Europejskiej Federacji Reżyserów Filmowych (FERA). Jego kariera akademicka związana była z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, gdzie pełnił rolę profesora.
Od 2004 roku do sierpnia 2018 roku był dyrektorem Teatru im. Jaracza w Olsztynie. Choć planowano przedłużenie jego kontraktu, na drodze stanęły doniesienia związane z łamaniem prawa pracy oraz dyskryminacją ze względu na przynależność związkową, które potwierdziła Państwowa Inspekcja Pracy. Dodatkowo, w 2009 roku objął stanowisko dyrektora artystycznego Koszalińskiego Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film”.
Kijowski angażował się również w politykę, będąc liderem listy Partii Demokratycznej w wyborach do Sejmu w 2005 roku w okręgu olsztyńskim. W późniejszych wyborach w 2011 roku ponownie wystartował do Sejmu, tym razem z listy SLD, lecz bezskutecznie. Był również członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 oraz 2015 roku.
Janusz Kijowski to również ojciec popularnej aktorki Julii Kijowskiej oraz operatora Jakuba Kijowskiego. Ma także stryja Mateusza Kijowskiego, co dodatkowo podkreśla artystyczne powiązania w jego rodzinie.
Odznaczenia
Janusz Kijowski, w swoim dorobku, zdobył szereg prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w kulturę oraz społeczność. W 2005 roku miał zaszczyt otrzymać Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, który jest przyznawany osobom, które w szczególny sposób przyczyniły się do rozwoju kultury w Polsce.
Następnie, w 2014 roku, honorowano go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, co podkreśla jego znaczenie w działaniach na rzecz kraju. W 2009 roku zdobył także Złoty Krzyż Zasługi, który stanowi dowód na jego zasługi dla społeczeństwa. Ostatnim ważnym odznaczeniem, które mu przyznano, był Medal „Za zasługi dla Koszalina” w 2022 roku, co wskazuje na szczególne zasługi w regionie Koszalina.
Wybrana filmografia
Janusz Kijowski to postać, która pozostawiła znaczący ślad w polskiej kinematografii. Jego twórczość, różnorodna i pełna pasji, zachwyca widzów od wielu lat. Oto niektóre z najważniejszych projektów filmowych, w które był zaangażowany:
- 1977: Indeks. Życie i twórczość Józefa M.,
- 1979: Kung-fu,
- 1982: Głosy,
- 1982: Avant la bataille,
- 1987: Maskarada,
- 1989: Stan strachu,
- 1992: Warszawa. Rok 5703 (Warszawa. Année 5703),
- 2001: Kameleon.
Nagrody
Janusz Kijowski, wybitny twórca filmowy, zdobył szereg nagród, które potwierdzają jego talent i wkład w polską kinematografię.
- nagroda na FPFF w Gdyni,
- 2003: nagroda Grand Prix (Wielka Nagroda Jury „Złote Lwy”) dla producenta filmu Warszawa,
- 1979: nagroda za debiut reżyserski za film Kung-Fu.
Przypisy
- Janusz Kijowski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 09.10.2022 r.]
- Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 04.04.2022 r.]
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1966. wne.uw.edu.pl. [dostęp 16.09.2021 r.]
- Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 11.08.2021 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 14.05.2020 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 14.05.2020 r.]
- Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista. dziennik.pl, 21.03.2015 r. [dostęp 21.03.2015 r.]
- „Resortowa rodzina Kijowskich”? No to Gowin popłynął. Janusz Kijowski: To siepacz, bez zdolności honorowej. wyborcza.pl, 03.02.2016 r. [dostęp 03.02.2016 r.]
- Komentarz Adam Socha: Inspekcja pracy potwierdziła zarzuty związkowców wobec dyrektora Kijowskiego. debata.olsztyn.pl, 18.06.2018 r. [dostęp 07.01.2018 r.]
- Marek Lewiński: Janusz Kijowski nie jest już dyrektorem olsztyńskiego Teatru im. Stefana Jaracza. ro.com.pl, 29.08.2018 r. [dostęp 07.01.2018 r.]
- Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16.05.2010 r. [dostęp 26.04.2014 r.]
- M.P. z 2014 r. poz. 757.
- M.P. z 2009 r. nr 32, poz. 465.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Piotr Mochnaczewski | Ryszard Kotla | Piotr Briks | Jacek Buko | Agata Zawiszewska | Bartłomiej Nizioł | Monika Surma-Gawłowska | Piotr Buczkowski | Jacek Witkoś | Arleta Galant | Artur Świergiel | Brygida Helbig | Otto von Gierke | Karol Klauza | Aleksandra Przegalińska | Cyryl Latos-Grażyński | Mirosław Borusiewicz | Krzysztof Kowalczyk (historyk) | Irena Dzierzgowska | Zbigniew PrzerembskiOceń: Janusz Kijowski