Brama Portowa w Szczecinie

---

Historia

Brama Portowa w Szczecinie, obok Bramy Królewskiej, jest jednym z dwóch zachowanych obiektów fortyfikacyjnych z czasów pruskich. Warto zaznaczyć, że zewnętrzną ścianę bramy zdobią prace francuskiego rzeźbiarza Bartholomé Damarta. Na jej powierzchni umieszczono tarczę z monogramem króla Fryderyka Wilhelma I, który był fundatorem tej budowli. W attyce bramy znajduje się tablica z łacińskim napisem, informująca o prawach państwa brandenburskiego do Pomorza i Szczecina, ponieważ Fryderyk Wilhelm zakupił Szczecin od Szwedów w 1719 roku, płacąc za niego dwa miliony talarów.

Fridericvs Wilhelmvs•Rex Borrvssiæ•Dvcatum Stetinensem cessvm Brandenbvrgicis Electoribvs svb Clientelæ Fide Pomeraniæ Ducibvs redditvm•Post Fato ad Svecos delatvm•Ivstis pactis ivstoqve pertio ad Panim vsqve emit•paravit•sibiqve restitvit•Anno•MDCCXIX ac Portam Brandenb:fieri ivssit• co oznacza: Fryderyk Wilhelm, Król Prus, nabył Księstwo Szczecińskie, które zostało przekazane elektorom brandenburskim i oddane w lenno książętom pomorskim, a które w późniejszych czasach przypadło władzy Szwecji. Dzięki sprawiedliwemu porozumieniu i za uczciwą cenę uzyskał je aż po rzekę Peene i ponownie włączył do swojego państwa. W roku 1719 zlecił budowę tej Bramy Brandenburskiej.

Nad inskrypcją widnieje panorama miasta z Viadrusem, bogiem rzeki Odry, a powyżej znajduje się owalna tarcza z herbem Prus, zwieńczona koroną królewską. W latach 1976–2013 w przestrzeni wewnętrznej Bramie Portowej działał sklep z wyrobami artystycznymi firmy Cepelia. Obecnie, od 2015 roku, w tym miejscu funkcjonuje teatr kameralny.

Warto również przypomnieć, że w latach 1902–1932 przed Bramą Portową znajdowała się fontanna z neobarokowym pomnikiem bogini Amfitryty, zaprojektowanym przez berlińskiego rzeźbiarza Reinholda Felderhoffa. Niestety, w obawie przed zniszczeniem podczas II wojny światowej, dekoracyjne szczyty bramy zostały zdemontowane i ukryte w Lesie Arkońskim. Wówczas brama była obsadzona bluszczem, co pozwoliło na jej przetrwanie wojny.

Pojawiające się w mediach informacje o tym, że zdobione szczyty i dekoracje zostały odnalezione w 1957 roku, są potwierdzeniem ich późniejszego remontu i zamontowania na bramie. Warto dodać, że przed II wojną światową wpisano bramę do rejestru zabytków jako Brama Berlińska, ponieważ przez nią prowadziła droga ze Szczecina do Berlina. Aktualnie znana jest pod nazwą Brama Portowa (Berlińska) i figuruje w rejestrze zabytków pod numerem A-790 z dnia 11.06.1954.

---

Oceń: Brama Portowa w Szczecinie

---