Kana (teatr)


Teatr Kana, uznawany za polski teatr alternatywny, rozpoczął swoją działalność w Szczecinie w październiku 1979 roku. Jego założenie dotyczyło pracy z młodzieżą i zostało zainicjowane przez Zygmunta Duczyńskiego, instruktora teatralnego, oraz jego uczniów. Obecnie jego siedzibą jest Ośrodek Teatralny Kana, który od 1994 roku znajduje się w kamienicy przy pl. Piotra i Pawła 4/5 w Szczecinie.

Ośrodek ten nie tylko jest miejscem realizacji spektakli, ale również centrum dla różnorodnych działań artystycznych, festiwali oraz projektów o charakterze kulturalnym, społecznym, edukacyjnym i badawczym. Każdego roku organizuje około 80 wydarzeń kulturalnych, które skierowane są do mieszkańców Szczecina oraz regionu. Celem Ośrodka jest także budowanie międzynarodowej sieci współpracy z europejskimi ośrodkami sztuki.

Wśród kluczowych projektów Ośrodka Teatralnego Kana wyróżniają się:

  • festiwal Spoiwa kultury, który ma charakter teatralno-muzyczny i odbywa się w Szczecinie od 1999 roku, a jego wysoka jakość została zauważona przez przyznanie nagrody Oko Recenzenta,
  • Międzynarodowe Spotkania Teatralne OKNO,
  • projekt W poszukiwaniu tożsamości miejsca, łączący różne działania badawcze, artystyczne, dokumentacyjne i promocyjne odnoszące się do historii oraz współczesności Szczecina.

Ośrodek Teatralny Kana jest również jednym z organizatorów Ogólnopolskiego Przeglądu Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT, festiwalu Musica Genera oraz festiwalu Japan Now, które są niezwykle ważnymi wydarzeniami dla miasta i całego regionu. W Ośrodku odbywają się także różnorodne projekty rezydencjalne, które wspierają artystyczną wymianę oraz rozwój twórczy.

Za swoje niezwykłe osiągnięcia w zakresie promowania kultury, Teatr Kana został uhonorowany przez Prezydenta Miasta Szczecina tytułem Ambasadora Szczecina. Zespół Ośrodka, według stanu na 2021 rok, składa się z utalentowanych artystów i specjalistów, do których należą:

  • Bibianna Chimiak,
  • Weronika Fibich,
  • Ewa Głodek,
  • Paula Jarmołowicz,
  • Marta Poniatowska,
  • Anna Rogowska,
  • Ewa Szostak,
  • Rafał Foremski,
  • Tomasz Grygier,
  • Darek Mikuła,
  • Piotr Motas,
  • Janusz Turkowski.

Historia

Historia Teatru Kana jest bogata i pełna ważnych wydarzeń, które miały duże znaczenie dla jego istnienia oraz rozwoju. Początkowo zespół funkcjonował jako teatr studencki, w ramach projektu noszącego nazwę Ośrodek Misteria, organizowanego w szczecińskich klubach studenckich.

Jednym z kluczowych momentów w dziejach teatru był monodram Jacka Zawadzkiego, oparty na twórczości Wieniedikta Jerofiejewa, zatytułowany Moskwa – Pietuszki, który zadebiutował w 1989 roku. Spektakl ten zdobył uznanie i był pokazywany na wielu festiwalach, zarówno w Polsce, jak i za granicą, w takich miastach jak Moskwa, Berlin, Amsterdam czy Londyn. Recenzje z występów ukazywały się w znanych czasopismach, takich jak „Los Angeles Times” oraz „The Herald”.

W 1993 roku na scenie Teatru Kana pojawiło się widowisko Noc, które obok Moskwy – Pietuszki stało się jednym z najważniejszych osiągnięć artystycznych tej instytucji. Na Światowym Festiwalu Sztuki w Edynburgu uzyskało prestiżowe nagrody, w tym Fringe First oraz Critics’ Award Edinburgh International, co było zaszczytem dla polskiego zespołu, który jako pierwszy otrzymał to wyróżnienie, obok renomowanych teatrów, jak Berliner Ensemble czy Abbey Theatre z Dublina. Występował na wielu festiwalach teatralnych zarówno w kraju, jak i za granicą, w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych oraz Europie.

W 1995 roku, w uznaniu wyróżniających osiągnięć artystycznych, Prezydent Szczecina, Bartłomiej Sochański, przyznał Zygmuntowi Duczyńskiemu oraz Teatrowi Kana Nagrodę Artystyczną Miasta Szczecina za rok 1994 co potwierdza wysoką jakość ich twórczości.

Po odejściu Zygmunta Duczyńskiego w 2006 roku, zespół pod przewodnictwem Arkadiusza Buszko zdołał dokończyć projekt spektaklu Geist. Działalność Ośrodka aż do końca 2006 roku prowadzona była w ramach Stowarzyszenia Teatr Kana, które zapewniło strukturę organizacyjną. Od 1 stycznia 2007 roku, instytucja uzyskała status instytucji kultury, która jest wspierana zarówno przez Gminę Miasto Szczecin, jak i Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego. Obecnie kierownictwo artystyczne Ośrodka sprawuje Dariusz Mikuła, współpracujący z zespołem przez wiele lat.

W marcu 2018 roku powstały dwie nowe grupy warsztatowe: Połowisko oraz t.Kanka. Te grupy prowadzone są przez aktorów oraz pracowników Teatru Kana, takich jak Bibianna Chimiak, Marta Giers-Sanecka, Karolina Sabat oraz Piotr Starzyński, we współpracy z Martą Poniatowską i Januszem Turkowskim. Dzięki takim inicjatywom społeczność lokalna może uczestniczyć w życiu artystycznym Teatru Kana.

Spektakle

Teatr Kana jest znany z różnorodności swoich spektakli, które przez lata odzwierciedlają bogaty świat sztuki i emocji. Oto zestawienie najważniejszych wydarzeń:

  • 1978 – Być,
  • 1979 – Spektakl,
  • 1980 – Abbadon,
  • 1982 – Księga o życiu i śmierci i twórczości Osipa Mandelsztama,
  • 1983 – Krótka historia Europy,
  • 1984 – Droga,
  • 1985 – Czarne światła,
  • 1987 – Bezsenność,
  • 1989 – Moskwa – Pietuszki,
  • 1992 – 43 kilometr, akcja teatralno-muzyczna,
  • 1992 – Płomień, happening powarsztatowy,
  • 1993 – Noc,
  • 1996 – Szlifierze nocnych diamentów,
  • 2000 – Ja, Henryk Bilke,
  • 2000 – J. P. odkrywa Amerykę,
  • 2000 – Rajski ptak,
  • 2003 – Miłość Fedry,
  • 2003 – Widmokrąg,
  • 2007 – Geist – po śmierci reżysera Zygmunta Duczyńskiego spektakl dokończony przez zespół we współpracy z Arkadiuszem Buszko,
  • 2009 – Lailonia,
  • 2011 – Niewypowiedziane,
  • 2013 – Hotel Misery deLuxe (w koprodukcji z Teatrem Krepsko z Pragi),
  • 2014 – Projekt: Matka,
  • 2016 – Projekt: Ojciec,
  • 2017 – Gęstość zaludnienia,
  • 2018 – Na lightcie,
  • 2019 – Pęknięcia (spektakl grupy teatralnej t.Kanka działającej pod okiem aktorów i pracowników Ośrodka Teatralnego Kana),
  • 2019 – To były akacje (spektakl grupy teatralnej Połowisko działającej pod okiem aktorów i pracowników Ośrodka Teatralnego Kana),
  • 2019 – Sit-down tragedy,
  • 2020 – FEMINO 2.0 (spektakl grupy teatralnej t.Kanka).

Każda z tych produkcji przyczyniła się do kształtowania unikalnego stylu Teatru Kana, który wciąż poszukuje nowych form ekspresji i wyrazu artystycznego.

Przypisy

  1. Teatr KANA - NOC [online], kana.art.pl [dostęp 01.05.2021 r.]
  2. Kana - Spektakle [online], archiwum.kana.art.pl [dostęp 01.05.2021 r.]
  3. "Moskwa – Pietuszki" Zygmunta Duczyńskiego [online], Culture.pl [dostęp 01.05.2021 r.]
  4. "Noc" Wieniedikta Jerofiejewa [online], Culture.pl [dostęp 01.05.2021 r.]
  5. Teatr KANA - o grupie [online], kana.art.pl [dostęp 01.05.2021 r.]

Oceń: Kana (teatr)

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:7