Golęcin (zajezdnia tramwajowa)

---

Historia

W grudniu 1898 roku rozpoczęła działalność pierwsza zajezdnia tramwajowa w Golęcinie, która do dziś funkcjonuje. Zdecydowanie była pionierem ery elektrycznej, zastępując wcześniej istniejącą zajezdnię konną, usytuowaną nieco na południe, przy ulicy Dębogórskiej. W miarę jak liczba tramwajów wzrastała, coraz bardziej potrzebna stała się rozbudowa zajezdni, która miała miejsce w 1907 roku. Wówczas to dobudowano halę, w której utworzono dwa tory postojowe, oznaczone numerami 8 i 12, a także trzy kanały rewizyjne. Przy peronie 12 powstały pomieszczenia sanitarne oraz warsztatowe. Kolejna modernizacja odbyła się w 1926 roku.

W roku 1945 zajezdnia została na pewien czas odcięta od reszty sieci tramwajowej z powodu działań wojennych. Komunikacja miejska mogła funkcjonować jedynie między Śródmieściem a Golęcinem, doprowadzając do mostu, gdyż przęsła wiaduktu zawaliły się na dnie doliny. Pasażerowie musieli dokonywać przesiadek, zejść po prowizorycznych stopniach do ruin wiaduktu, a następnie wspinać się w górę. Ten dramatyczny stan rzeczy przyczynił się do nadania temu miejscu mrocznej nazwy „Dolina śmierci”. Wiadukt, który był kluczowym elementem tej infrastruktury, powstał prawdopodobnie w latach 1890–1900, chociaż brak jest konkretnych danych technicznych w archiwum.

Dzięki planom Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, zajezdnia nie została zlikwidowana, a konieczna stała się jej modernizacja oraz przystosowanie do nowoczesnych procesów przeglądów i napraw, a także poprawy warunków pracy dla obsługi. Projekt nie obejmował modernizacji budynku administracyjnego ani dyspozytorni, których lokalizacja na wjeździe do zajezdni uniemożliwiała ich przebudowę w sposób zgodny z ówczesnymi potrzebami.

Prace modernizacyjne torów były ograniczone, z racji na ukształtowanie terenu. W planach było stworzenie przelotowych torów do nowej hali przeglądowej, a także ich integracja z istniejącymi trasami na ulicy Wiszesława. Orientacyjne koszty modernizacji szacowano na około 7,5 miliona złotych. Po zakończeniu prac, zajezdnia miała mieć zdolność pomieścić do 98 wagonów typu Konstal N. Wizję rozbudowy i modernizacji w styczniu 1959 roku przedstawiał projektant J. Mitraszewski. Z kolei nowe opracowanie na modernizację powstało pod koniec grudnia 1967 roku.

31 października 1979 roku oddano do użytku nowy tor odstawczy o długości 467 metrów, co znacznie usprawniło procesy ekspedycyjne tramwajów. W 1992 roku przeprowadzono ostatnią zainwestowaną modernizację, budując halę oraz stanowiska naprawcze, w których obecnie odbywają się prace serwisowe wagonów, w tym stacja podnoszenia wagonów. W północnej części zajezdni ulokowane są pomieszczenia warsztatowe oraz magazynowe.

Obiekt w Golęcinie charakteryzuje się typową dla zajezdni czołowej konstrukcją, gdzie manewry przy wjazdach i wyjazdach taboru przeprowadzane są na drodze o dużym natężeniu ruchu, co bywa kłopotliwe i wymaga szczególnej uwagi ze strony obsługi.

Na przełomie października i listopada 2004 roku, zajezdnia wzbogaciła się o nowinki technologiczne, gdyż do tramwajów montowano autokomputery SRG 3000P z dodatkowymi modułami sterującymi. Te wyspecjalizowane urządzenia, nabyte przez firmę R&G Mielec, były zintegrowane z serwerem komunikacyjnym zainstalowanym w zajezdni oraz modemem radiowym. Wprowadzenie systemu komunikacji bezprzewodowej znacznie usprawniło wymianę danych między wagonami a zakładową siecią komputerową. System ten automatycznie wymienia dane, gdy pojazd znajduje się w zasięgu urządzenia, co znacząco zwiększa jego wydajność.

W latach 2004–2007 przeprowadzono gruntowne zmiany, w tym wymianę świetlików dachu w nowej hali oraz modernizację zwykłych zwrotnic na podgrzewane, co zdecydowanie ułatwia pracę, zwłaszcza w trudnych warunkach zimowych. Również dokonano wymiany szyb w wszystkich oknach hal remontowo-naprawczych na trwalszy poliwęglan, aby zabezpieczyć obiekt przed wandalizmem. Dostosowano także nieużywane przestrzenie do potrzeb warsztatów elektroniki, mechaniki i ślusarzy, co znacznie wzbogaciło możliwości usługowe zajezdni.

Wszystkie pomieszczenia sanitarno-socjalne oraz warsztatowe również przeszły remonty, co przyczyniło się do poprawy standardów higienicznych i komfortu pracy. W nowej hali odnowiono łaźnie oraz pomieszczenia socjalne, a w kanałach rewizyjnych wyłożono ściany glazurą i terakotą, co podnosi walory estetyczne i funkcjonalne tego miejsca. Dodatkowo, przeprowadzono konserwację dachów hal i budynku administracyjnego.

Tabor

Historia zajezdni Golęcin oraz jej taboru tramwajowego jest pełna interesujących wydarzeń. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1991 roku, w zajezdni stacjonowały jedynie wagony dwuosiowe. W 1991 roku Golęcin wzbogacił się o pierwsze nowoczesne wagony 105N oraz 105Na, które zostały przekazane z zajezdni Pogodno. Nieco później, zakupiono kolejne jednostki tramwajowe w Gorzowie Wielkopolskim, co pozwoliło na dalszy rozwój floty.

Rok 1994 był szczególny, bowiem na Golęcin przybyły 2 unikalne w skali kraju wagony 105Np. Z kolei od 1996 roku, stan taboru wzbogacony został o wagony GT6, które zastąpiły wcześniejsze modele N. W 2001 roku zajezdnia przyjęła 6 nowoczesnych wagonów 105N2k/S/2000, co znacząco poprawiło komfort podróży.

W wyniku połączenia z zajezdnią Niemierzyn w 2004 roku, Golęcin zyskał dodatkowe pojazdy, co zwiększyło liczbę jednostek taborowych do 73. W tym składzie znalazły się:

• 20 wagonów typu 105N,
• 34 wagony typu 105Na,
• 6 wagonów typu 105N2k/S/2000,
• 13 wagonów typu GT6.

Obecny stan taboru w zajezdni Golęcin przedstawia się następująco:

Rodzaj	Rok wytworzenia	Ilość
Konstal 105Ng/2015	2001	12
Konstal 105N2k/2000	2001	12
Protram 105N2k/2000/D	2007	6
Tatra T6A2D	1988, 1989, 1991	36
Moderus Alfa HF09	2008	2 (w tym 1 czynny doczep)
Moderus Alfa HF10AC	2011-2013	12 (w tym 6 czynnych doczepów)

---

Oceń: Golęcin (zajezdnia tramwajowa)

---