Jezioro Dąbie, znane wcześniej jako Dammscher See, jest niezwykle interesującym akwenem w zachodniopomorskim regionie Polski. To jezioro deltowe położone jest w malowniczej Dolinie Dolnej Odry, całkowicie w granicach administracyjnych Szczecina, w osiedlu o tej samej nazwie.
Powierzchnia lustra wody tego jeziora wynosi imponujące 54,08 km², co plasuje je na czwartym miejscu w Polsce pod względem wielkości, a jednocześnie na pierwszym miejscu w województwie. Díki swoim rozmiarom oraz lokalizacji, Jezioro Dąbie odgrywa istotną rolę w transporcie wodnym.
Przez akwen przebiega tor wodny, który łączy port w Schwedt z Zatoką Pomorską, co czyni go ważnym punktem na mapie żeglarskiej regionu. Nad Dąbiem znajduje się wiele obiektów żeglarskich, które oferują różnorodne atrakcje dla entuzjastów wodnych sportów.
Hydrologia
Jezioro Dąbie, położone w okolicach Szczecina, można z pewnością podzielić na dwie odrębne części – północne Dąbie Wielkie oraz południowe Dąbie Małe. Charakteryzuje się ono dobrze rozwiniętą linią brzegową, co sprzyja różnorodności ekosystemu. Z kolei niecka tego jeziora powstała na skutek procesów polodowcowych, co podkreśla jego geologiczne znaczenie.
Średnia głębokość Dąbia wynosi 2,61 metra, a jego maksymalne wymiary to 15 kilometrów długości oraz 7,5 kilometra szerokości. Te parametry czynią z niego jeden z większych zbiorników wodnych w regionie.
Na podstawie danych z 1996 roku, objętość wody w jeziorze wynosiła 129,5 miliona metrów sześciennych, co podkreśla jego znaczenie hydrologiczne. Dzięki licznym kanałom łączącym jezioro z głównym nurtem Odry, na jego powierzchni powstało kilkanaście wysp, a ich łączna powierzchnia wynosi 1389 hektarów. Wśród tych wysp wyróżniają się takie jak: Dębina o powierzchni 516 ha, Czarnołęka zajmująca 270 ha oraz Mewia Wyspa. Do znanych lokalizacji należą także Radolin, Ostrów Grabowski i inne, co czyni to miejsce szczególnie interesującym dla miłośników przyrody.
Zlewnia
Dąbie jest malowniczym jeziorem położonym w Dolinie Dolnej Odry, które cieszy się przyciągającymi widokami i bogactwem przyrody. Jezioro to otrzymuje wodę z kilku istotnych źródeł. Zasilane jest od południa przez rzekę Regalicę, która odchodzi od Odry Wschodniej. Od strony południowo-zachodniej, jezioro przyjmuje do swego wnętrza rzekę Duńczyca, która dzieli się na zachodni i wschodni nurt, a także rzekę Święta, która łączy Dąbie z Odrą Zachodnią.
W swojej południowej zatoce, znanej jako Małe Dąbie, można dostrzec wpływ również innych cieków wodnych. Rzeka Płonia oraz struga Chełszcząca wpadają w jego wody, przyczyniając się do zróżnicowania ekosystemu tego miejsca. Z kolei na wschodnim brzegu jeziora z polderów spływają Kanał Komarowski oraz Kanał Łąka, które wspierają życie wodne.
W północnej części Dąbia można zaobserwować, jak jezioro łączy się poprzez przesmyki Iński Nurt, Czapina oraz Babina z rzeką Odrą. Ta podwodna komunikacja stanowi doskonały przykład naturalnej wymiany wód, co jest kluczowe dla zachowania równowagi ekosystemu w tej fascynującej okolicy.
Zagospodarowanie
Jezioro Dąbie zajmuje 18% powierzchni miasta Szczecin, co czyni go istotnym elementem lokalnej geografia. To akwenu wodne jest zarejestrowane w publikacjach dotyczących śródlądowych dróg wodnych, posługując się klasą żeglowną Vb. W związku z tym, Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie, jako administrator wód, nie utworzył obwodu rybackiego na tym jeziorze.
W obrębie Dąbia przebiega tor wodny, którego długość wynosi 14,5 km, szerokość to 150 m, a głębokość dochodzi do 10 m. Tor ten ma kluczowe znaczenie, łącząc port Schwedt/Oder z Zatoką Pomorską. Ponadto, Dąbie jest jedynym jeziorem w Polsce, które posiada dostęp dla statków pełnomorskich.
Nad brzegami jeziora zlokalizowane jest szczecińskie osiedle Dąbie oraz dwie miejscowości w powiecie goleniowskim: wieś Lubczyna i osada Bystra. Region ten cieszy się dużym zainteresowaniem turystycznym, a w okolicach Dąbia znajduje się aż 6 marin żeglarskich oraz 2 przystanie żeglarskie stowarzyszeń, a także 2 przystanie turystyczne, które przyciągają amatorów wodnych sportów oraz wypoczynku.
- marina „Camping Marina” PTTK – obiekt stowarzyszenia z kempingiem,
- marina Euro Jachtklubu „Pogoń” – obiekt stowarzyszenia,
- przystań jachtowa „Marina Hotele” – obiekt prywatny,
- marina Jacht Klubu AZS – obiekt stowarzyszenia,
- marina Jacht Klubu „Harcerski Ośrodek Morski” – obiekt stowarzyszenia,
- marina Marina Club – obiekt prywatny,
- przystań żeglarska Jacht Klubu Morskiego LOK – obiekt stowarzyszenia,
- przystań żeglarska Klubu Ligi Morskiej „Prawobrzeże” w Szczecinie,
- przystań turystyczna Centrum Żeglarskiego (daw. Ośrodek Morski Pałacu Młodzieży) – obiekt samorządu,
- przystań turystyczna Goleniowskiego Młodzieżowego Domu Sportu w Lubczynie – obiekt samorządu.
Przyroda
Jezioro Dąbie należy do obszaru, który jest szczególnie chroniony ze względu na bogactwo przyrody. Znajduje się w obrębie obszaru specjalnej ochrony ptaków, znanego jako „Dolina Dolnej Odry”.
Historia
Dąbie jest interesującym akwenem wodnym, który kiedyś stanowił zatokę Zalewu Szczecińskiego, lecz został oddzielony przez deltę rzeki Iny.
Warto zaznaczyć, że 15 października 1939 roku jezioro znalazło się w granicach Wielkiego Miasta Szczecina, co znacząco wpłynęło na jego historię i rozwój terenu wokół.
Hydronimia
Historia nazewnictwa jeziora sięga aż do średniowiecznych czasów, z pierwszymi dokumentami wspominającymi o nim w 1226 roku. Wówczas nosiło ono nazwę stagnum Damb, co tłumaczy się jako jezioro Dąb. W czasach, gdy teren był pod panowaniem niemieckim, w użyciu znajdowała się nazwa Dammscher See.
Po zakończeniu II wojny światowej, jezioro było określane różnymi nazwami, takimi jak Jezioro Dąbskie oraz po prostu Dąb. Ostatecznie, w 1949 roku, urzędowo wprowadzono nazwę Dąbie, która obowiązuje do dziś.
Przypisy
- Marina Club | Marinas [online] [dostęp 10.06.2024 r.] (pol.).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26.06.2019 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1208).
- Infrastruktura żeglarska w regionie ujścia Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Bałtyku. W: Stowarzyszenie "Pomost" – Instytut Gospodarki Morskiej w Szczecinie: Program rozwoju infrastruktury portów i przystani żeglarskich województwa zachodniopomorskiego w Regionie Odry, Zalewu Szczecińskiego i wybrzeża Morza Bałtyckiego. Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2008, s. 16, 79. [dostęp 10.05.2015 r.]
- Włodzimierz Parzonka, Władysław Buchholz, Ryszard Coufal, Andrzej Kreft i inni. Wstępna ocena warunków zamulania jeziora Dąbie. „Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich”. 4/1/2007, s. 39-40, 2007. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie. ISSN 1732-5587.
- Bernard Wiśniewski, Tomasz Wolski. Changes in Dąbie Lake bathymetry in the period 1962–1996. „Limnological Review”. 5, s. 258, 2005. Polskie Towarzystwo Limnologiczne. ISSN 1642-5952. (ang.).
- Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 308. ISBN 83-87341-45-2.
- Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 178-179. ISBN 83-87341-45-2.
- Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1994, s. 123-124. ISBN 83-01-09822-8.
- Mapa PLB320003 Dolina Dolnej Odry. Ministerstwo Środowiska, 17.03.2008 r.
- plan miasta Szczecina z 1945 r.
- Mapa Polski 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1945 r.
- Koleje Pomorza Przyodrzańskiego 1:1 000 000 Dyr. Okręg. Kolei Państw. w Szczecinie, 1946 r.
- Mapa Polski 1:500 000, Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 r.
- Polska. Mapa samochodowa 1:1 000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 r.
- Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11.02.1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 4).
Pozostałe obiekty w kategorii "Jeziora i stawy":
Staw Wędkarski | Jezioro Portowe | Czarcie Bagno | Dzicze Oko | Jezioro Słoneczne | Rubinowy Staw | Szary Staw | Ugoszcz (Wzgórza Bukowe) | Jezioro Szmaragdowe | Wysoki Staw (Szczecin) | Rusałka (Szczecin) | Syrenie Stawy | Nagórnik (staw) | Jezioro Głębokie (Puszcza Wkrzańska) | Cichy Staw (Szczecin) | Arkonka (kąpielisko) | Głuszec (jezioro) | Jezioro Goplany | Węgorzy Kąt | Jasny Staw (Szczecin)Oceń: Dąbie (jezioro w Szczecinie)