Polska Żegluga Morska, znana również pod skrótem PŻM, to istotny element polskiego sektora żeglugowego, który ma swoje korzenie w Szczecinie. Jest to państwowe przedsiębiorstwo armatorskie i jednocześnie najstarsza tego typu instytucja w Polsce.
Obecnie posiada zróżnicowaną flotę obejmującą 55 statków, które charakteryzują się łączną nośnością wynoszącą około 2,2 miliona ton. Taki stan floty pozwala PŻM na efektywną obsługę różnych rodzajów transportu morskiego, w tym przewozów towarowych.
Historia
Polska Żegluga Morska, znana jako PŻM, została założona w 1951 roku, jako rezultat połączenia dwóch przedwojennych przewoźników, mianowicie Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe (GAL) i Żeglugi Polskiej (ŻP). Od samego początku swojej działalności, armator skoncentrował się na żegludze trampingowej. W początkowym okresie istnienia PŻM dysponowała flotą składającą się z 11 statków, które miały łącznie nośność wynoszącą 27 000 ton.
Pierwsze jednostki to parowce, które zbudowano w 1926 roku we francuskiej stoczni Navals Francais w Blainville. Do armatora trafiły takie statki jak: SS Wilno, SS Kraków, SS Toruń, SS Poznań oraz SS Katowice. Na przestrzeni lat flota PŻM wzbogaciła się o inne jednostki, takie jak kabotażowiec MS Narew (310 DTW), wybudowany w Niemczech w 1938 roku oraz MS Elbląg (1699 DTW), zbudowany w 1944 roku. Dodatkowo, zarząd PŻM objął cztery statki z serii B-30, w tym SS Sołdek, SS Jedność Robotnicza, SS Pstrowski oraz SS Brygada Makowskiego, które powstały w latach 1949-1950 w Stoczni Gdańskiej.
Początkowo statki PŻM kursowały w rejonie Bałtyku oraz mórz północnego i śródziemnego, transportując głównie takie ładunki jak węgiel, drewno i nawozy. Importowano natomiast rudy żelaza. Wiele z tych przewozów odbywało się w regulowanej formie żeglugi trampowej. Jednak od roku 1951 PŻM uruchomiła trzy regularne linie transportowe łączące Szczecin z Sztokholmem, Londynem oraz Rouen, a także Hamburgiem, Rotterdamem i Antwerpią.
PżM jest bezpośrednią spadkobierczynią tradycji przedwojennej Żeglugi Polskiej, co czyni ją najstarszym polskim przedsiębiorstwem oferty armatorskiej. Choć armator koncentruje się na przewozach masowych, w swojej flocie posiada także cztery promy, które obsługują połączenia między Polską a Szwecją (linie Świnoujście – Ystad oraz Świnoujście – Trelleborg).
W połowie pierwszej dekady XXI wieku PŻM podjęła decyzję o odnowieniu swojej floty, co zaowocowało wprowadzeniem od 2008 roku do eksploatacji kilkudziesięciu nowych statków, które budowane były w Chinach. W 2022 roku zainaugurowany został nowy program inwestycyjny, który przewiduje budowę dwunastu bliźniaczych statków typu laker-max, każdy o nośności 37,000 dwt. Te nowoczesne jednostki będą wchodzić do eksploatacji co kwartał w latach 2024-2026, z pierwszym statkiem m/s „Polsteam Dąbie”, który został odebrany w styczniu 2024 roku. Konstrukcja tych statków została dostosowana do eksploatacji na obszarze Wielkich Jezior Amerykańskich, gdzie PŻM działa jako jeden z globalnych liderów transportu oceanicznego od lat 80. XX wieku.
Flota
Obecnie PŻM dysponuje flotą składającą się z 55 statków (dane na rok 2024), w tym 51 masowców oraz czterema promami (MF Polonia, MF Gryf, MF Wolin, MF Skania). Łączna nośność (DWT) tych jednostek przekracza 2,2 miliona ton. PŻM przewozi rocznie około 14 milionów ton różnych ładunków.
Flota masowców jest klasyfikowana według podgrup na podstawie ich rozmiarów. PŻM posiada osiem jednostek typu panamax, których nośność wynosi od 80,000 do 82,000 ton (na przykład m/s „Tatry”), oraz 43 jednostki typu handysize, z nośnością od 30,000 do 40,000 ton (na przykład m/s „Szczecin”).
Dodatkowo, w kategorii handysize występuje podgrupa znana jako jeziorowce (laker-max), z którą PŻM obecnie zarządza 17 jednostkami. Statki te zostały zaprojektowane w wymiarach 199,99 m długości i 23,70 m szerokości, co umożliwia im przepływ przez śluzy i kanały Wielkich Jezior Amerykańskich, dla których są dedykowane.
Liczba pracowników PŻM
W historii Polskiej Żeglugi Morskiej, liczba pracowników zmieniała się z roku na rok, co odzwierciedla dynamikę rozwoju branży morskiej w Polsce. Oto szczegółowy wykaz zatrudnienia na przestrzeni lat:
- 1951 – 832,
- 1960 – 2195,
- 1965 – 4164,
- 1970 – 4949,
- 1980 – 6872,
- 1990 – 6570,
- 1998 – ok. 3000,
- 2005 – 2839,
- 2011 – 4000,
- 2016 – 2688,
- 2018 – 2988,
- 2022 – 2247.
Dyrektorzy naczelni, zarządcy komisaryczni
W historii Polskiej Żeglugi Morskiej wiele osób odegrało kluczowe role jako dyrektorzy naczelni oraz zarządcy komisaryczni. Poniżej przedstawiamy listę znanych postaci, które sprawowały te ważne funkcje:
- 1951 – Izydor Dryżał,
- 1951 – Adam Kupryński,
- 1952–1954 – Marian Gronowicz,
- 1954–1955 – Mieczysław Skorupiński,
- 1955–1956 – Herman Burau,
- 1956–1957 – Gerard Kryska,
- 1957 – kpt. Juliusz Bilewicz,
- 1957–1963 – Witold Małecki,
- 1963–1964 – kpt. Jerzy Dyrowicz,
- 1964–1969 – Ryszard Karger,
- 1969–1976 – Tadeusz Żyłkowski,
- 1976–1985 – Ryszard Karger,
- 1986–1991 – Mieczysław Andruczyk,
- 1991–1994 – Franciszek Makarewicz,
- 1994–1998 – Janusz Lembas,
- 1998–1999 – Paweł Brzezicki, kierownik,
- 1999–2004 – Paweł Brzezicki,
- 2004–2005 – Andrzej Cieśliński, kierownik,
- 2005–2016 – Paweł Jeremi Szynkaruk,
- 2017–2019 – Paweł Brzezicki, zarządca komisaryczny,
- 2019–2020 – Maria Skubniewska, kierownik tymczasowy,
- 2020 – 2024 – Andrzej Wróblewski, dyrektor,
- 2024 – Dariusz Doskocz, dyrektor.
Każda z tych osób miała swoje unikalne osiągnięcia oraz przyczyniła się do rozwoju branży morskiej w Polsce, co podkreśla ich znaczenie w historii Polskiej Żeglugi Morskiej. Ich różnorodne doświadczenia i decyzje miały wpływ na wiele aspektów działalności morskiej, kładąc fundamenty dla przyszłych pokoleń.
Siedziba
Historia armatora sięga czasów, gdy jego siedziba znajdowała się w Szczecinie, przy ul. Wyszaka. Zmiana lokalizacji miała miejsce, gdy przeniósł się na ul. Małopolską 44, gdzie funkcjonował od 1952 do 1992 roku. Aktualnie siedziba armatora mieści się przy placu Rodła 8, gdzie obecność firmy kontynuowana jest od roku 1992.
Przypisy
- Polska Żegluga Morska ma nowego dyrektora | PortalMorski.pl. portalmorski.pl. [dostęp 31.08.2024 r.]
- Dariusz Doskocz nowym dyrektorem Polskiej Żeglugi Morskiej. pb.pl. [dostęp 31.08.2024 r.]
- PŻM - Zatrudnienie [online], polsteam.com [dostęp 25.04.2024 r.]
- PŻM: Flota. [dostęp 15.10.2020 r.]
- 90. Różne informacje uzupełniające [online], marynistyka.pl [dostęp 17.02.2020 r.]
- Krzysztof Gogol, Bohdan Huras: Polska Żegluga Morska. Album Floty 1951–2014, Portamare Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Gdynia 2014, s. 495.
- 65 lat Polskiej Żeglugi Morskiej, Obserwator Morski ze stycznia 2016.
- Firma z długą historią. „Bryza. Biuletyn informacyjny PŻM”, s. 1, 2010.
- a b c 60 lat PŻM – Trudne początki. „Obserwator morski”, s. 17, 2010. ISSN 1899-5373.
- Czesława Christowa: Czynniki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw żeglugowych na przykładzie Grupy Polskiej Żeglugi Morskiej, Zeszyty Naukowe Nr 12 (84) Akademii Morskiej Szczecin 2007.
- Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989, s. 17. ISBN 83-10-08902-3.
- Lista 500. „Rzeczpospolita”. brak numeru strony
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Lendi | Radio Szczecin Extra | Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” | Yara Poland | Unizeto | ST3 Offshore | Cefarm Szczecin | Kolej Bałtycka | OT Logistics | Polmos Szczecin | Euroafrica Linie Żeglugowe | Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie | Wydawnictwo Triglav | Tramwaje Szczecińskie | Selfa Grzejnictwo Elektryczne | Home.pl | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Szczecinie | Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Dąbie”Oceń: Polska Żegluga Morska