Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego (ZPSM) to kluczowa instytucja edukacyjna w zakresie średniego szkolnictwa muzycznego w regionie Pomorza Zachodniego. Siedziba szkoły mieści się przy ul. Staromłyńskiej w Szczecinie, co czyni ją doskonale zlokalizowanym miejscem dla młodych artystów.
Początki tej instytucji sięgają 1946 roku, kiedy to została utworzona jako pierwsza polska szkoła muzyczna w powojennym Szczecinie. Jej twórcami byli Halina Nowacka-Durnaś oraz Wacław Piotrowski, którzy z pasją i zaangażowaniem podjęli się stworzenia wyjątkowego miejsca dla przyszłych muzyków.
Od 1988 roku ZPSM funkcjonuje jako zespół szkół muzycznych, a jego działalność jest nadzorowana przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, co potwierdza wysoki standard kształcenia oraz znaczenie tej instytucji w systemie edukacji artystycznej w Polsce. W ramach swojej misji szkoła kształci młodych adeptów sztuki muzycznej, oferując im solidne podstawy oraz możliwość rozwijania swoich talentów w inspirującym środowisku.
Struktura ZPSM i cele działalności według zarządzenia MKiDN z 2017 roku
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych to instytucja publiczna, która jest zarządzana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W obrębie jej struktury nadzór pedagogiczny sprawuje Centrum Edukacji Artystycznej, podczas gdy administracyjne oraz finansowe obowiązki leżą w gestii Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W skład ZPSM wchodzą trzy różne jednostki edukacyjne:
- Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia (POSM II st.),
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia (PSM I st.),
- Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia (PSM II st.).
Jak określono w statucie, główne cele działalności tej placówki obejmują następujące aspekty:
- rozbudzanie i rozwijanie podstawowych zdolności muzycznych uczniów, aby umożliwić im aktywną działalność zawodową w wybranej dziedzinie,
- kształtowanie wrażliwych oraz świadomych odbiorców sztuki,
- przygotowywanie uczniów do aktywnej roli w kulturze lokalnej,
- aktywną interakcję ze społecznością w kontekście kultury,
- dbałość o wszechstronny rozwój każdego ucznia.
Historia ZSM i ZPSM
Lata 1945–1988
W sierpniu 1945 roku, wiodącą pianistką Halina Nowacka-Durnaś, Szczecin otworzył swoje podwoje dla muzyki. Miasto, wciąż odbudowujące się po wojennej zawierusze, stało się miejscem inicjatywy edukacyjnej w postaci stworzenia nowej szkoły muzycznej. Nowacka-Durnaś podjęła pracę jako nauczycielka śpiewu i muzyki, prowadząc zajęcia zarówno w Państwowym Gimnazjum i Liceum Janiny Szczerskiej, jak i w swoim prywatnym lokalu, który znajdował się blisko LOI (obecnie al. Piastów 72).
W lutym 1946 roku dostała zgodę od Ministerstwa Kultury i Sztuki, co pozwoliło jej na założenie prywatnej Niższej i Średniej Szkoły Muzycznej im. Karola Szymanowskiego. Szkoła zaczęła działalność w nowym miejscu na ulicy Armii Czerwonej 1 (teraz ul. Monte Cassino), gdzie przyjęła 239 uczniów do klas takich jak fortepian, skrzypce, śpiew solowy oraz akordeon. Po kilku latach pracy, w 1950 roku, szkoła została upaństwowiona i zaczęła być finansowana przez państwo.
W tym samym miesiącu, w marcu 1946 roku, Wacław Piotrowski, utalentowany muzykolog i skrzypek, założył drugą szkołę muzyczną w mieście. Wykształcony na prestiżowych uniwersytetach w Lipsku i Berlinie, Piotrowski pierwsze kroki w edukacji muzycznej stawiał w latach 1905–1907 w Szczecinie, by później nauczać w Berlinie, Królewcu oraz Poznaniu. Po powrocie do Szczecina, w marcu 1946 roku, otworzył Średnią Szkołę Muzyczną, która ruszyła z nauczaniem na ul. Polonii Zagranicznej 16 (obecnie ul. gen. Ludomira Rayskiego).}
Początkowa kadra liczyła cztery osoby, a naukę rozpoczęło 36 uczniów. Z każdym rokiem, liczba absolwentów rosła: 100 w roku 1945/46 oraz 260 w następnych latach. W roku 1950 szkoła przyjęła imię Fryderyka Chopina. Po przekształceniu obu szkół powstały dwie instytucje: Państwowa Podstawowa Szkoła Muzyczna prowadzona przez Halinę Nowacką-Durnaś oraz Państwowa Średnia Szkoła Muzyczna pod dyrekcją Wacława Piotrowskiego, która mieściła się w byłym gmachu Teatru „Pleciuga”, przy ul. Kaszubskiej.
Po odejściu Piotrowskiego na emeryturę w 1953 roku, nowym dyrektorem PŚSM został Antoni Huebner, który przeprowadził znaczną modernizację placówki. Udało mu się uzyskać nowe pomieszczenia w byłym „pałacu Wolkenhauera”, a 1 września 1961 roku szkoła rozpoczęła tam działalność. Umożliwiło to rozwój sekcji instrumentalnych i powstanie wydziału wychowania muzycznego, aktywnego do 1976 roku. W roku 1965 szkole nadano zaszczytne imię Feliksa Nowowiejskiego.
W 1967 roku dyrektorem był Marian Przybylski, lecz niedługo potem jego miejsce zajmował Marian Zarzycki, który prowadził reformy mające na celu poprawę jakości edukacji muzycznej. W 1980 roku doprowadził do utworzenia Liceum Muzycznego w Szczecinie, które początkowo miało siedzibę w LO nr 1, a później przeprowadziło się do LO nr 9.
Lata 1988–2018
Przełomowy moment nastąpił 1 lipca 1988 roku, gdy została podjęta decyzja o utworzeniu Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego przez połączenie: Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. F. Nowowiejskiego oraz Państwowego Liceum Muzycznego. Na czoło nowej instytucji wysunęli się różni dyrektorzy, zaczynając od Mariana Zarzyckiego, który pełnił tę funkcję od 1988 roku, po Zbigniewa Gocha, Stanisława Sadłowskiego i Danutę Rodziewicz, która zarządzała szkołą do 2010 roku.
W ramach zmian organizacyjnych przeniesiono PLM do „Pałacyku Velthusena”, oraz utworzono Wydział Teoretyczno-Pedagogiczny i nowe klasy różnych instrumentów, m.in. organów oraz saksofonu, a także jazzowej wokalistyki. Zainicjowano również utworzenie Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia oraz Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia.
W 2004 roku Danuta Rodziewicz rozpoczęła prace nad modernizacją budynku szkoły i pozyskiwaniem funduszy na remont, który zakończono w grudniu 2010 roku. Kolejnym istotnym krokiem był 9 maja 2017 roku, kiedy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zdecydował o utworzeniu Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, który przejął funkcję ZSM. Nowa instytucja składała się z: Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia, Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia oraz Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia.
Dzięki zdobytym funduszom na przestrzeni lat 2010–2017 przeprowadzono kapitalny remont i generalną modernizację siedziby ZPSM. Inicjatywa Danuty Rodziewicz doprowadziła do powstania Stowarzyszenia na rzecz rozwoju i promocji edukacji artystycznej „Novum”, mającego na celu wspieranie młodych talentów i ich artystycznych przedsięwzięć.
Działalność bieżąca
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie realizuje różnorodne programy edukacyjne, które są zgodne avec obowiązującymi aktami prawnymi, w tym Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 września 2017 roku oraz Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. dotyczących podstaw programowych. Nauka w szkołach muzycznych odbywa się zgodnie z zapisami statutu w różnych wydziałach.
- w POSM II st. i PSM II st.,
- na Wydziale Instrumentalnym,
- – specjalność instrumentalistyka,
- – specjalność instrumentalistyka jazzowa,
- na Wydziale Rytmiki,
- – specjalność rytmika,
- na Wydziale Wokalnym,
- – specjalność wokalistyka,
- – specjalność wokalistyka jazzowa,
- w PSM I st.,
- na Wydziale Instrumentalnym.
Uczniowie tej renomowanej placówki aktywnie biorą udział w różnych konkursach o zasięgu wojewódzkim, ogólnopolskim oraz międzynarodowym, a ich osiągnięcia często kończą się zdobyciem licznych nagród. Dodatkowo, uczniowie ubiegają się o Stypendia Artystyczne Miasta Szczecin, co stanowi świetną okazję do dalszego rozwijania swojego talentu muzycznego.
Absolwenci
Wśród wybitnych absolwentów Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie znajdują się znane postacie, które zasłynęły w świecie muzyki. Do grona uradowanych absolwentów należy Roman Kraszewski, który ukończył szkołę w 1951 roku, oraz Franciszek Gajb, który zdobył wykształcenie w zakresie fortepianu w 1958 roku. W 1959 roku uzyskał dyplom Jan Szyrocki, także w specjalności fortepianowej. W następnych latach szkołę ukończyła Barbara Zagórzanka, specjalizująca się w śpiewie solowym (1960), a także Mikołaj Szczęsny, który uzyskał dyplom w 1965 roku.
W 1970 roku szkołę ukończył Jan Waraczewski, uzyskując wykształcenie w zakresie skrzypiec. Z kolei Marek Jasiński zdobył swoje umiejętności z zakresu fortepianu w 1973 roku, a Ryszard Handke dyrygowania w 1976. Istotną postacią w historii szkoły jest również Warcisław Kunc (fagot, 1983) oraz Dorota Serwa, która specjalizowała się w rytmice i ukończyła szkołę w 1991 roku. Do innych znaczących absolwentów należy Arkadiusz Bis (obój, WTP, 1995) oraz Renia Gosławska, która ukończyła naukę w 2001 roku. Warto dodać, że u schyłku lat 50. szkołę ukończyła również znana artystka Violetta Villas.
Wielu z tych wyjątkowych absolwentów zdecydowało się na dalsze kształcenie w różnorodnych akademiach muzycznych, co pozwoliło im zasilić Orkiestrę Filharmonii Szczecińskiej. Spośród nich wymienić należy Dorotę Serwę, która pełni funkcję dyrektora Filharmonii, a także:
- skrzypkowie: Jan Waraczewski (zm. 2017), Łukasz Górewicz, Marcin Kieruczenko, Joanna Ostaszewska, Małgorzata Kazimierczak, Małgorzata Borowiecka, Grażyna Karpowicz, Aleksandra Górska, Patrycja Justyńska,
- altowioliści: Zbigniew Banasiak, Izabella Joniec, Kamila Walińska,
- wiolonczeliści: Tomasz Szczęsny, Klara Świdrów, Katarzyna Saturna, Dorota Cieśla, Małgorzata Mozdrzeń-Siemak, Beata Sawrymowicz,
- kontrabasiści: Andrzej Frączek, Grzegorz Kmita, Robert Możejewski, Czesław Lewicki, Jan Gottschling, Karol Nasiłowski,
- flecistka: Anna Wojnowicz-Drężęk,
- oboista: Michał Balcerowicz,
- klarnecista: Krzysztof Baturo,
- trębacze: Sławomir Kuszwara, Bogdan Rymaszewski,
- tubista: Tomasz Zienkowicz.
Upamiętnienie założycieli
Wspomnienia o wybitnych osobach związanych z powstaniem pierwszych szkół muzycznych w powojennym Szczecinie są pielęgnowane przez ich uczniów oraz współpracowników. Szczególną rolę w historii tych instytucji odgrywa Halina Nowacka-Durnaś oraz Wacław Piotrowski, którym należy się szczególny hołd.
W 2006 roku, w celu upamiętnienia ich wkładu, wewnątrz siedziby szkoły zainstalowano tablicę pamiątkową. Uczniowie oraz społeczność związana z Zespołem Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie dbają o to, by pamięć o tych, którzy odegrali kluczowe role w tworzeniu muzycznej edukacji w regionie, nigdy nie zgasła.
Na oficjalnej stronie internetowej szkoły można znaleźć różnorodne artykuły wspomnieniowe, które są wzbogacone o liczne archiwalne zdjęcia. Teksty te powstały m.in. z okazji jubileuszy 60-lecia w 2006 roku oraz 70-lecia w 2016 roku, dokumentując w ten sposób bogatą historię i tradycję tej placówki.
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
Zespół Szkół nr 3 w Szczecinie | Budynek przy ul. Andrzeja Niegolewskiego 2 w Szczecinie | Budynek przy ul. Mieczysława Niedziałkowskiego 32 w Szczecinie | I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Szczecinie | II Liceum Ogólnokształcące im. Mieszka I w Szczecinie | III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Szczecinie | IX Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Monte Cassino w Szczecinie | Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie | Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii im. św. Brata Alberta w Szczecinie | V Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Szczecinie | XIII Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie | VI Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w SzczecinieOceń: Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie