Skolwin


Skolwin, znany niegdyś jako Scholwin oraz Odermünde, to interesujący obszar znajdujący się w granicach miasta Szczecin. Od 1929 roku nosi obecną nazwę, a jego historia sięga daleko w przeszłość, reflektując bogate dziedzictwo regionu.

Położony w northern part Szczecina, Skolwin graniczy z Policami od północy, z gminą Police od zachodu oraz z osiedlem Stołczyn od strony południowej. Obecnie, zgodnie z danymi z 2021 roku, na terenie osiedla zameldowanych jest 2817 osób na pobyt stały, co świadczy o stabilności i rozwijającym się charakterze tej lokalizacji.

Skolwin jest zatem miejscem, które łączy w sobie elementy historyczne oraz współczesne, co czyni go interesującym punktem na mapie Szczecina.

Położenie i historia

Wschodnia część Skolwina usytuowana jest nad rzeką Odrą, a poprzez Iński Nurt ma możliwość dotarcia do jeziora Dąbie, jak również do gminy Goleniów.

W skład osiedla Skolwin wchodzą różne miejsca, w tym: Skolwin (pierwotna część osiedla, będąca niegdyś wsią), osiedle Skoki, oraz dolna część osiedla Mścięcino, które jest podzielone granicą między miastami Szczecin i Police. Od strony Odry znajduje się przystań dla łodzi, a także nabrzeże portowe, które choć niedostatecznie zagospodarowane, kiedyś należało do papierni „Skolwin”.

W Mścięcinie przy obecnej ulicy Ofiar Stutthofu podczas II wojny światowej znajdowały się obozy pracy dla mężczyzn i kobiet, powiązane z niemiecką produkcją benzyny syntetycznej w Policach. Wzdłuż ulic Ofiar Stutthofu oraz ul. Przęsocińskiej stoją dwa pomniki, przypominające o tych wydarzeniach.

Skolwin ma bogatą historię, w której znaczącą rolę odgrywa kościół. W czasie II wojny światowej, obszar Skolwina stanowił część Wielkiego Miasta Szczecin. W latach 1945–1946 był częścią Enklawy Polickiej. 8 lipca 1946 roku, Skolwin stał się administracyjną częścią Szczecina, a jego polska nazwa została wprowadzona na mocy rozporządzenia ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 roku. Wcześniej, przez początkowe miesiące po wojnie, używano tymczasowej nazwy Żółwino, bądź dosłownego tłumaczenia nazwy niemieckiej: Ujście Odrzańskie.

Po zakończeniu II wojny światowej (aż do 1964 roku) w Skolwinie mieszkał, prowadził gospodarstwo rolne i pełnił funkcję sołtysa generałMieczysław Boruta-Spiechowicz. W 2005 roku osiedle zyskało monografię w serii „Czas, przestrzeń, tożsamość”. Książka została napisana przez prof. Radosława Gazińskiego oraz dr. Piotra Fiuka.

W wyniku problemów technicznych, w 2008 roku zlikwidowano iglicę na wieży w Skolwinie, a dwa lata później postawiono nową iglicę, co spotkało się z pozytywnym odbiorem mieszkańców.

Fabryka Papieru „Szczecin-Skolwin”

W okresie między 1886 a 1914 rokiem powstały Zakłady Celulozowo-Papiernicze, znane również jako Feldmühle, Papier- und Zellstoffwerke Scholwin bei Stettin. Z biegiem lat zakład ten zyskał miano Fabryki Papieru „Szczecin-Skolwin”, a jego działalność koncentrowała się na produkcji papieru oraz celulozy od 1911 roku. Po II wojnie światowej miały miejsce trudne czasy, kiedy to maszyny papiernicze zostały zdemontowane i wywiezione przez Rosjan. Niemniej jednak, w latach pięćdziesiątych XX wieku podjęto działania mające na celu odbudowę infrastruktury produkcyjnej.

W czasie PRL-u Papiernia „Skolwin” odgrywała kluczową rolę w polskim przemyśle papierniczym, stając się jednym z głównych producentów papieru w kraju. Jeszcze w latach 80. XX wieku fabryka działała na pięciu maszynach papierniczych, które wytwarzały różne odmiany papieru, takie jak papier gazetowy, śniadaniowy, tekturowy oraz toaletowy. Ponadto, produkowano tam również opakowania kartonowe, znane jako „wytłoczki”, wykorzystywane do pakowania jajek. W ostatnim etapie działalności, po modernizacji ostatniej działającej maszyny papierniczej MP 1, produkowano papier gazetowy o gramaturze 45 g/m oraz papier książkowy, o gramaturze w zakresie 52-65 g/m, osiągając wydajność na poziomie 180 ton dziennie. Produkcja opierała się głównie na ścierze drzewnym, celulozie, a także w pewnym stopniu na makulaturze.

Likwidacja Papierni „Skolwin”

Duński inwestor, dążąc do niezależności od importu kosztownego papieru książkowego z Finlandii, postanowił zmodernizować tylko maszynę papierniczą MP 1 w fabryce „Skolwin”, aby dostosować ją do produkcji papieru książkowego. Jednakże, skomplikowana infrastruktura zakładu okazała się zbyt wymagająca do dalszego funkcjonowania. Inwestycje w kotłownię, która była niedoinwestowana oraz przestarzała, nie odpowiadały na potrzeby stabilnej produkcji pary wodnej, niezwykle istotnej w procesie suszenia papieru. Dodatkowo, urządzenia do wytwarzania ścieru drzewnego generowały wysokie koszty związane z zużyciem energii elektrycznej, a nowy system przetwarzania makulatury nie był w stanie zapewnić odpowiedniej jakości surowca do produkcji papieru. Problemy nie kończyły się na maszynach; remonty dachów budynków fabryki były także konieczne.

Wszystkie te czynniki – inwestycyjne braki z przeszłości, wysokie koszty produkcji, plejada rywalizujących firm na rynku papierniczym oraz negatywne warunki eksportowe – doprowadziły do ostatecznej likwidacji zakładu w grudniu 2007 roku. Do końca istnienia fabryki, wielu mieszkańców pobliskiego obszaru miało powiązania zawodowe z tą papiernią. W roku 2015 doszło do reaktywacji produkcji papieru w obiektach fabryki, za sprawą nowej firmy APIS.

Więcej informacji na temat historii zakładu można znaleźć pod tym linkiem: Fabryka Papieru „Szczecin-Skolwin”.

Geografia i turystyka

Skolwin to obszar, w którym można spotkać liczne zbiorniki wodne, będące idealnym miejscem dla ptaków oraz ryb. Umożliwiają one nie tylko rozwój lokalnej fauny, ale także stanowią atrakcyjne tereny rekreacyjne.

W rejonie tym znajdują się łąki i inne zbiorowiska trawiaste, które rozciągają się wzdłuż terenów nadodrzańskich oraz wysp na Odrze, takich jak Skolwiński Ostrów, Ostrów Żurawi oraz Rybi Ostrów. Są to miejsca idealne dla miłośników rekreacji wodnej.

Obszar ten charakteryzuje się także wysokimi wzgórzami, które oferują wspaniałe punkty widokowe na Odrę, jej rozlewiska oraz kanały, w tym na jezioro Dąbie. Podobne widoki można podziwiać z wyżej położonej części dzielnicy Gocław.

Warto również dodać, że przez Skolwin przebiega Szlak „Przez Las Arkoński i Wzgórza Warszewskie”, który jest doskonałą propozycją dla osób pragnących aktywnie spędzić czas na łonie natury.

Ludność

Osiedle Skolwin od 2008 roku notuje zmiany w liczbie mieszkańców. Warto zwrócić uwagę, że dane demograficzne są istotnym aspektem w analizie rozwoju lokalnych społeczności.

Informacje na ten temat można znaleźć w różnych źródłach, w tym w Portalu systemu informacji przestrzennej miasta Szczecin.

Samorząd mieszkańców

Samorząd osiedla Skolwin ma długą historię, sięgającą 1990 roku, kiedy to został ustanowiony.

W skład Rady Osiedla Skolwin wchodzi 15 członków, którzy reprezentują interesy lokalnej społeczności.

W wyborach do rady osiedla, które miały miejsce 13 kwietnia 2003, wzięło udział zaledwie 138 głosujących, co przełożyło się na frekwencję na poziomie 4,90%.

Natomiast w kolejnych wyborach, które odbyły się 20 maja 2007 roku, liczba głosujących wzrosła do 224, co oznaczało wzrost frekwencji do 8,15%.

Komunikacja

W Szczecinie transport miejski obsługiwany jest przez różnorodne linie autobusowe, które ułatwiają codzienne przemieszczanie się mieszkańców i turystów. Do najważniejszych linii należy nr 63, której przystanek końcowy znajduje się przy ulicy Kołłątaja, a także linia nr 102, która zapewnia połączenie z Gocławiem oraz Policami.

W nocy dostępne są połączenia autobusem nr 526, co znacznie poprawia komfort podróżowania po mieście w godzinach wieczornych i nocnych.

Oprócz komunikacji autobusowej, w dzielnicy Skolwin funkcjonuje również stacja kolejowa. Znajduje się ona obok byłej Papierni i obsługuje linię kolejową nr 406, łączącą Szczecin z Policami oraz Trzebieżem. Należy jednak zaznaczyć, że dworcowy budynek stacji jest aktualnie w trakcie renowacji, a linia pozostaje niedostępna dla pasażerów.

Sport

W obrębie Skolwina działa klub piłkarski, który zasługuje na szczególne wyróżnienie. Mowa tutaj o OKS Świt Skolwin, który w sezonie 2023/2024 odniósł znaczący sukces, wygrywając rozgrywki III ligi, grupa II. To osiągnięcie umożliwiło zespołowi awans do wyższej klasy rozgrywkowej, czyli II ligi.

Obecnie, drużyna Świt rozgrywa swoje mecze na obiekcie przy ul. Stołczyńskiej, co stanowi ważny punkt na sportowej mapie regionu. Sekret sukcesu tego klubu tkwi w determinacji oraz zaangażowaniu zarówno zawodników, jak i całej społeczności lokalnej.

Przypisy

  1. KrzysztofK. Dziedzic KrzysztofK., Powrót po latach. Świt Skolwin z awansem do drugiej ligi [online], szczecin.tvp.pl, 16.05.2024 r. [dostęp 19.05.2024 r.]
  2. BartoszB. Lodko BartoszB., Znamy pierwszego beniaminka II ligi. To Świt Skolwin [online], weszlo.com, 15.05.2024 r. [dostęp 17.05.2024 r.]
  3. Wybory Rad Osiedlowych 20 maja 2007. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 17.05.2017 r.]
  4. Wybory do Rad Osiedli 13 kwietnia 2003 r. w statystyce. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 07.05.2010 r.]
  5. Członkowie Rad Osiedli – Kadencja 2007–2011. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 07.05.2010 r.]
  6. Uchwała Nr VIII/53/90 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 28.11.1990 r. w sprawie utworzenia w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli. bip.um.szczecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu 14.03.2016 r.]
  7. Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945–1948. Tadeusz Białecki (red.). Szczecin: Książnica Pomorska w Szczecinie, 2002, s. 192. ISBN 83-87879-34-7.
  8. Tadeusz Białecki: Zmiany w nazewnictwie geograficznym Szczecina po 1945 roku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1995, s. 24. ISBN 83-86745-01-0.
  9. M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262, s. 6
  10. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.
  11. Rocznik statystyczny Szczecina 2014, Urząd Statystyczny w Szczecinie, ISSN 1896-2718 (na płycie CD)
  12. a b Portal Systemu Informacji Przestrzennej Miasta Szczecin [online], geoportal.szczecin.pl [dostęp 04.06.2021 r.]

Oceń: Skolwin

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:10