Marek Biliński

---

Początki

Marek Biliński pochodzi z rodziny, w której muzyka odgrywała istotną rolę. Jego siostra ojca była nauczycielką gry na fortepianie, co z pewnością wpłynęło na jego muzyczne zainteresowania. Ojciec natomiast często grywał na tym instrumencie w domowym zaciszu, co wzmocniło atmosferę muzyczną w jego dorastaniu.

W młodym wieku Marek rozpoczął swoją edukację w szkole muzycznej, gdzie początkowo uczył się gry na skrzypcach, ale szybko poszerzył swoje umiejętności, grając również na fortepianie, klarnecie, kontrabasie, perkusji oraz gitarze basowej. Po zakończeniu studiów na uczelni, gdzie koncentrował się na kontrabasie, uzyskał wyróżniające się oceny.

W trakcie studiów Marek Biliński zafascynował się muzyką jazzową oraz rockową. Jego zainteresowanie elektroniką w muzyce doprowadziło do powstania zespołu HEAM, który zyskał popularność dzięki stylistyce przypominającej zespół SBB. Fani określali go mianem „małe SBB”. W składzie zespołu HEAM Marek miał okazję współpracować z gitarzystą Wojciechem Hoffmannem, który później stał się liderem grupy heavy metalowej Turbo.

Kariera

W drugiej połowie lat 70. Marek Biliński był aktywnym członkiem grupy HEAM, z którą odniósł znaczący sukces, zdobywając „Złotego Kameleona” na festiwalu Wielkopolskie Rytmy Młodych w Jarocinie w 1975 roku. Jego kreatywność i umiejętności muzyczne znalazły swoje apogeum podczas współpracy z Haliną Frąckowiak, co zaowocowało wspólną trasą koncertową po ZSRR w 1978 roku. Po tym wydarzeniu artysta założył zespół Arbiter Elegantiarum (1979–1980) i 8 czerwca 1980 roku zyskał uznanie podczas występu w koncercie wieczornym Ogólnopolskiego Przeglądu Muzyki Młodej Generacji w Jarocinie, obok takich ekip jak Kasa Chorych oraz Porter Band.

Od 1980 roku Marek grał w formacji Bank, z którą nagrał dwie płyty: „Jestem panem świata…” w 1982 roku (otrzymując Złotą Płytę) oraz „Ciągle ktoś mówi coś” w 1983 roku. Wkrótce po tym zyskał popularność jako solowy artysta dzięki bestsellerowemu albumowi „Ogród Króla Świtu” (też Złota Płyta) oraz wideoklipowi do utworu „Ucieczka z Tropiku”, który w 1984 roku zdobył uznanie jako najlepszy klip na polskim rynku. W tym okresie występował zarówno w kraju, jak i za granicą, w miastach takich jak Berlin, Hamburg, Brama, Praga, Moskwa i Kuwejt, zdobywając pierwsze miejsce w plebiscytach na najpopularniejszego instrumentalistę przez pięć kolejnych lat (1981–1985).

W latach 1986–1990 artysta przebywał w Kuwejcie, gdzie pełnił rolę wykładowcy w Akademii Muzycznej. Twórczość tego okresu charakteryzowała się wpływami muzyki arabskiej. Najbardziej rozpoznawalnym utworem stworzonym w tym czasie była fantazja symfoniczna „Twarze Pustyni”, która miała być wykonana podczas obchodów 30-lecia niepodległości Kuwejtu. Niestety, z powodu agresji Iraku, nie udało się zrealizować tego przedsięwzięcia. Po wojnie w Zatoce Perskiej kompozycja ta reprezentowała Kuwejt na Światowej Wystawie EXPO ’92 w Sewilli, w towarzystwie diaporamy Jacka Woźniaka.

Po powrocie do Polski, Marek Biliński zrealizował płytę „Dziecko Słońca” oraz nagrał recital dla TVP2 zatytułowany „Muzyczne Opowiadania”. Jako kompozytor, muzyk i juror często brał udział w audycjach radiowych i telewizyjnych. W międzyczasie zaczęły się pojawiać kompaktowe reedycje wszystkich jego wcześniejszych albumów. Jego twórczość znalazła także odzwierciedlenie w filmach telewizyjnych oraz kinowych, takich jak „Przyjaciel wesołego diabła” i „Bliskie spotkania z wesołym diabłem”. Pojawiał się również w teleturnieju – „Koło Fortuny” oraz na Gali Wręczenia Nagród Polskiego Przemysłu Fonograficznego (Fryderyki ’96, Fryderyki ’97) i na różnych płytach CD-ROM w kraju oraz na świecie, zwłaszcza w USA (The Minden Pictures Collection).

Marek Biliński zdobył tytuły najlepszego kompozytora i najlepszego wirtuoza syntezatorów w plebiscycie czytelników „Naj, Naj, 1995…” w branżowym magazynie „Muzyk”. 24 listopada 1995 roku miała miejsce premiera baletu dla dzieci „Dziecko Słońca” w Teatrze Wielkim w Poznaniu, w choreografii Ewy Wycichowskiej, który wykonał Polski Teatr Tańca. Inspiracją dla tego baletu była płyta artysty o tym samym tytule. W lipcu 1996 roku artysta wystąpił na multimedialnym koncercie „Początek Światła” w Złotowie, gdzie jego utwory zostały zilustrowane laserem i innymi efektami wizualnymi. Koncert był transmitowany na żywo przez TVP1 1 września 1996 roku.

W listopadzie 1998 roku podczas jubileuszowego koncertu z okazji 30-lecia pracy artystycznej Agnieszki Duczmal i jej Orkiestry Kameralnej „Amadeus” w Filharmonii Narodowej w Warszawie miała miejsce premiera suity „Refleksje I—IV” na orkiestrę kameralną i baterię perkusji. Utwór spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem, a tuż po premierze wydano go na płycie CD-singel. Marek jako jeden z pionierów w kraju wykonał multimedialne koncerty na świeżym powietrzu w Szczecinie (1993) oraz w Krakowie (1994), przyciągając łącznie prawie 50 000 widzów.

W 2000 roku artysta był współorganizatorem spektakularnego koncertu z okazji Zjazdu Gnieźnieńskiego, a w Gdańsku w czerwcu 2003 roku miał miejsce multimedialny koncert „Noc Świętojańska”, gdzie obok znanych wykonawców, takich jak Piotr Cugowski, wystąpili tancerze na wodzie. W 2014 roku ukazała się kompilacja „Best Of The Best” z jego popularnymi utworami, z wizualizacjami opracowanymi przez czeskiego artystę Lukáša Brežáka jako Surgery Minor Kunst.

W tym okresie koncerty live zostały wzbogacone technicznie i wizualnie. Artysta podjął współpracę z VJ Nocnym Markiem, znanym z realizacji wizualizacji na dużych wydarzeniach, takich jak Audioriver. Każdy koncert miał unikalną oprawę wizualną i wykorzystywał zaawansowane rozwiązania technologiczne. Dodatkowo, w jego nowej ofercie znalazł się box z czterema kasetami magnetofonowymi, obejmującymi największe hity.

W 2017 roku Marek Biliński wydał płytę z koncertu, który odbył się w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie 11 listopada 2015 roku. To wydanie dwupłytowe CD i DVD nosiło tytuł „Life Is Music” i było pierwszym, które transmitowano na żywo przez Youtube. Wspólna przechadzka przez historię muzyki Bilińskiego znalazła uznanie wśród fanów, a menadżment artysty udostępnił jego płytotekę na kluczowych platformach cyfrowych, takich jak iTunes, Spotify czy Amazon. Japoński pisarz muzyczny Hiroaki Shikata docenił nowe wydania, publikując okładki w swojej książce „Eastechno”, wydanej w Japonii.

W październiku 2017 roku, podczas festiwalu SOUNDEDIT’17 w Łodzi, Marek otrzymał nagrodę „Człowiek Ze Złotym Uchem” za istotny wkład w produkcję muzyczną. W maju 2018 roku artysta został uhonorowany Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W latach 2019-2022 Biliński zremasterował swoje albumy, publikując je na winylu i CD z nową oprawą graficzną, łącznie dziewięć płyt.

W 2023 roku miała miejsce premiera filmu dokumentalnego „Marek Biliński – życie jest muzyką” w reżyserii Grzegorza Brzozowicza. Natomiast 1 czerwca 2024 r. Marek Biliński odsłoni swoją gwiazdę w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu.

Dyskografia

Albumy studyjne

Oto lista albumów studyjnych, które w znaczący sposób przyczyniły się do kariery Marka Bilińskiego:

• Ogród króla świtu (1983, Wifon LP053),
• E≠mc² (1984, Polton LPP-010),
• Wolne loty (1986, Polton LPP-026),
• Ucieczka do tropiku (1987, Polton PC-029) – album wydany na kasecie,
• Dziecko Słońca (1995),
• Fire (2008, Bi Ma),
• Mały Książę (2010).

Single i minialbumy

Nie możemy pominąć także singli oraz minialbumów, które wzbogaciły dyskografię artysty:

• „Fontanna radości” / „Taniec w zaczarowanym gaju” (1982, Tonpress S460),
• „Dom w Dolinie Mgieł” / „Ucieczka z tropiku” (1983, Tonpress S488),
• Porachunki z bliźniakami (1984, Polton MSP001),
• „Kosmiczne opowiadania” / „Gorące lato” (1985, Tonpress S584),
• Refleksje I-IV (1998).

Albumy koncertowe

Marek Biliński nie tylko nagrywał w studiu, ale również tworzył znakomite albumy koncertowe:

• Life is Music CD/DVD (2017),
• Po drugiej stronie światła (2021).

Kompilacje

W swojej karierze artysta wydał także kompilacje, które zawierają najważniejsze utwory:

• Marek Biliński The Best of (1998),
• Best of the Best (2014).

Splity

Oto przegląd splitów, w których uczestniczył artysta:

• Mabi Plays World Hits (1993).

Inna twórczość muzyczna

Muzyka filmowa

Twórczość Marka Bilińskiego obejmuje również szeroki wachlarz kompozycji filmowych, które zyskały uznanie w polskiej kinematografii.

• List gończy – 1985, Studio Filmowe Kadr,
• Przyjaciel wesołego diabła – 1986, Se-Ma-For,
• Bliskie spotkania z wesołym diabłem – 1988, Se-Ma-For,
• Przyjaciele wesołego diabła – 1988, serial TV, Se-Ma-For.

Muzyka teatralna

W dziedzinie teatru, pieśni Bilińskiego przyczyniły się do wzbogacenia scenicznych przedstawień. Jego prace można było usłyszeć w:

• Romeo i Julia – Zamość,
• Hamlet – Warszawa,
• Brat Naszego Boga – Płock,
• Kreacja – Szczecin.

Muzyka baletowa

Również w balecie, jego dzieła spotkały się z dużym zainteresowaniem, a niektóre z nich to:

• Mały Książę – TVP 1985,
• Dziecko Słońca – Polski Teatr Tańca 1996.

Muzyka w TVP

W latach 80. utwory Bilińskiego były nieodzowną częścią programów Telewizji Polskiej. Kompozytor często nagrywał specjalne wersje swoich dzieł przeznaczone dla telewizji. Przykłady obejmują:

• „Rambit” – utwór „Wolne loty – Stare, dobre czasy”, wykorzystany w czołówce teleturnieju dla młodzieży w latach 1983–1988,
• „Panorama dnia” – remix utworu „Wolne loty – Stare, dobre czasy”, stworzony specjalnie do czołówki programu informacyjnego w latach 1987–1991,
• „Koło Fortuny” – dynamiczna wariacja utworu „Pieśń świtu” z płyty „Dziecko Słońca”, stworzona specjalnie do czołówki teleturnieju Koło Fortuny w latach 1994–1998.

---

Oceń: Marek Biliński

---