Ulica Środowa w Szczecinie


Ulica Środowa to istotny element architektoniczno-kulturowy w Szczecinie, z bogatą historią sięgającą lat 1856–1945, kiedy znana była pod niemiecką nazwą Mittwochstraße. Tuż po zakończeniu II wojny światowej zmieniła nazwę na Czwartkową, a potem na Bursztynową.

Ta niewielka ulica o długości 122,1 metrów znajduje się na malowniczym osiedlu Stare Miasto, w sercu dzielnicy Śródmieście. Przebiega ona w kierunku północno-zachodnim do południowo-wschodniego, doskonale łącząc ulicę Panieńską z ulicą Małą Odrzańską, która w przeszłości prowadziła bezpośrednio do nabrzeża Odry.

Charakterystycznym elementem tej ulicy jest nawierzchnia jezdni, która pokryta jest tradycyjnym brukiem, nadającym jej unikalnego klimatu. Na całej długości ulicy obowiązuje ruch jednokierunkowy, co wpływa na organizację ruchu w tym historycznym rejonie Szczecina.

Historia

Ulica Środowa w Szczecinie to nie tylko ważny szlak komunikacyjny, ale także miejsce o bogatej historii. Obejmuje ona trzy historyczne ulice: depen orde, platea medweken oraz platea penesticorum. Każda z tych ulic ma swoje unikalne korzenie i znaczenie.

Przed 1856 r.

depen orde

Niemiecka nazwa historyczna tej ulicy to Neutief. Dolny fragment drogi leży pomiędzy ulicą Małą Odrzańską a nabrzeżem Odry. Po raz pierwszy wzmiankowano ten odcinek w 1326 roku jako platea dicta middewekenesbrugge, co tłumaczy się jako „ulica zwana Pomost Środowy”. Dodatkowo, używano nazwy platea dicta Medwekenstrate, co oznacza „ulica zwana Środową” (1344 r.). W okolicy wylotu ulicy do bulwaru nadodrzańskiego można było spotkać Bramę Młyńską, a tuż za nią znajdował się Pomost Środowy. W roku 1535 pojawia się nowa nazwa depen orde, oznaczająca „głębia”, która w późniejszym czasie ewoluowała do Neuendep Straß, co również oznacza „nowa głębia”. Nazwy te odnosiły się do historycznych uwarunkowań terenu oraz znacznej głębokości Odry w tym obszarze.

platea medweken

Ta ulica, znana pod niemiecką nazwą Mittwochstraße, znajduje się w środkowej części i była wspominana w dokumentach już w 1344 roku. Jej niemiecka nazwa Medwekenstrate oraz łacińska platea medweken (czyli „ulica Środowa”) miały podkreślać związek z rodziną Middweke, która mieszkała w tej okolicy. Istnieje również hipoteza, że to właśnie tutaj odbywały się cotygodniowe targi, stąd nazwa „Środowa”.

platea penesticorum

Górny odcinek tej ulicy, znany niemiecko jako Hakenstraße, znajduje się pomiędzy nieistniejącym Rynkiem Warzywnym oraz ulicą Panieńską. W dokumentach historycznych wzmiankowano ją w 1344 roku jako platea penesticorum, co przetłumaczyć można jako „ulica Przekupniów”. W 1410 roku odnajdujemy z kolei nazwę hakenstrate, która nawiązywała do handlarzy sprzedających różne artykuły, zarówno spożywcze, jak i przemysłowe.

Po 1856 r.

Po roku 1856 nastąpiła reorganizacja, w wyniku której ulice Neutief, Mittwochstraße oraz Hakenstraße zostały połączone pod jedną nazwą Mittagstraße. Niestety, w trakcie bombardowań miasta w latach 1943 i 1944 wiele zabytkowych kamienic położonych przy tej ulicy uległo zniszczeniu. Po wojnie, pozostałości tych budynków zostały całkowicie zlikwidowane. Początkowo nowa ulica otrzymała nazwę Czwartkowa, a później Bursztynowa. W okolicach 1947 roku, fragment od ulicy Małej Odrzańskiej do nabrzeża Odry został usunięty, ustępując miejsca budowie Arterii Nadodrzańskiej.

W 1970 roku, na działce między Targiem Rybnym a ulicą Panieńską, wybudowano hotel Arkona. W latach 1978–1996 blisko tej lokalizacji powstała Trasa Zamkowa, a jeden z jej wiaduktów przecina dolny odcinek dawnej ulicy Środowej, tworząc nową komunikację pomiędzy Arterią Nadodrzańską a miastem. W 1994 roku przywrócono przedwojenną nazwę ulicy, a między 1998 a 2013 rokiem na działkach po prawej stronie, między ulicą Panieńską a Małą Odrzańską, powstały nowe budynki mieszkalne. W 2019 roku ruszyła budowa hotelu ibis Styles na miejscu zlikwidowanego w 2007 roku hotelu Arkona.

Plany na przyszłość

W perspektywie nadchodzących lat, w ramach ambitnego projektu realizacji nowego Mostu Kłodnego, przewiduje się szereg istotnych zmian w infrastrukturze Szczecina. Kluczowym elementem tego przedsięwzięcia będzie likwidacja Arterii Nadodrzańskiej, która będzie sięgać od ulicy Jana z Kolna aż do ulicy Środowej.

W toku tych prac, wiadukt, który obecnie przecina historyczny ciąg ulicy Środowej, zostanie zburzony, co otworzy drogę do odtworzenia jej dolnego odcinka. Nowe rozwiązania urbanistyczne zakładają również, że w otoczeniu ulicy Środowej powstaną nowe kwartały zabudowy, co przyczyni się do rewitalizacji tej części miasta.

Co więcej, wolne parcele po lewej stronie ulicy także będą przedmiotem zabudowy, co z pewnością zmieni oblicze tej okolicy oraz wprowadzi nowe możliwości dla mieszkańców i przedsiębiorców. Wszystkie te zmiany mają na celu uporządkowanie przestrzeni miejskiej i poprawę jakości życia w Szczecinie.

Przypisy

  1. ibis Styles po raz pierwszy w Szczecinie [online], www.propertynews.pl [dostęp 19.06.2021 r.]
  2. JanJ. Iwańczuk, Ulica Środowa [online], Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl [dostęp 19.06.2021 r.]
  3. KaNa, Ibis Styles na szczecińskim Podzamczu nabiera kształtu [online], 24kurier.pl, 13.02.2020 r. [dostęp 19.06.2021 r.]
  4. AndrzejA. Kraśnicki, jr., Koniec arterii nadodrzańskiej przesądzony. Przetarg na wielki projekt [online], szczecin.wyborcza.pl, 29.09.2014 r. [dostęp 19.06.2021 r.]
  5. TadeuszT. Białecki (red.), Encyklopedia Szczecina: wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina, Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 1054, ISBN 978-83-942725-0-0, OCLC 924941684 [dostęp 10.06.2021 r.]
  6. TadeuszT. Białecki (red.), Encyklopedia Szczecina: wydanie jubileuszowe z okazji 70-lecia polskiego Szczecina, Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 1110-1111, ISBN 978-83-942725-0-0 [dostęp 08.11.2020 r.]

Oceń: Ulica Środowa w Szczecinie

Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:17