Ulica Kurkowa w Szczecinie, znana niegdyś jako Schweizerhof (do 1934 roku) oraz Loitzenhof (w latach 1934–1945), ma długość 325 metrów i znajduje się na malowniczym osiedlu Stare Miasto w dzielnicy Śródmieście. Wcześniej, przed wybuchem II wojny światowej, ulica ta była znacznie krótsza, ponieważ kończyła się w sposób ślepy przed kamienicą Loitzów.
Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiły istotne zmiany w okolicy. Gruzy kamienic, które przylegały do ulicy, zostały usunięte, a sama ulica została znacznie wydłużona. Nowy odcinek poprowadzono wzdłuż bloków mieszkalnych, które zaczęły powstawać w latach 50. i 60. XX wieku. Urok tej ulicy podkreśla nawierzchnia jezdni, która została zbudowana w całości z charakterystycznej trylinki.
Historia
XVI i XVII wiek
Ulica Kurkowa w Szczecinie w XVI wieku pełniła istotną rolę, dzieląc miejski dziedziniec na dwie główne części: Wielki dziedziniec, który znajdował się przed spichlerzem, i Mały dziedziniec, ulokowany w rejonie, gdzie później wybudowano gmach giełdy. W 1474 roku szczeciński radny Hans Loitz nabył parcelę przylegającą do tej ulicy, a w 1574 roku powstał tam dom jego rodziny, znany obecnie jako kamienica Loitzów. Ta zabytkowa kamienica, po wielu zmianach właścicieli, w drugiej połowie XVII wieku trafiła w ręce radcy Simona Rosenhanda, który był późniejszym królem Szwecji, Karola X Gustawa. Nazwa ulicy została zmieniona na Rosenhandshof, co w tłumaczeniu oznacza Dziedziniec Rosenhanda.
XVIII i XIX wiek
W 1709 roku ulica otrzymała nową nazwę – auf dem Loyzenhofe, co tłumaczy się jako Na Dziedzińcu Loitzów. Kolejna zmiana miała miejsce w 1799 roku, kiedy to przemianowano ją na Schweizerhof, czyli Dziedziniec Szwajcarski. Ta nazwa upamiętniała braci Dubendorfów, którzy w XVIII wieku przybyli ze Szwajcarii, przejęli kamienicę Loitzów i założyli tam restaurację. W 1934 roku ulica ponownie zyskała nazwę Loitzenhof, nawiązując do wcześniejszego miana z XVIII wieku.
Po II wojnie światowej
W trakcie drugiej wojny światowej ulica Kurkowa uległa znacznemu zniszczeniu w wyniku bombardowań. Po wojnie wyburzono ruiny, pozostawiając jedynie kamienicę Loitzów, która w 1945 roku została przypisana do ulicy Kurkowej. W 1955 roku odbudowano kamienicę, przeznaczając ją na Liceum Plastyczne. Kolejne dekady to okres przekształceń: w latach 60. XX wieku ulica została wydłużona, aby prowadzić do nowo zbudowanych bloków mieszkalnych, stając się drogą wewnętrzną. W tym okresie powstał też nowy budynek mieszkalny, który usytuowano na rogu z ulicą Panieńską. Przez długi czas pozostałe działki leżały nie zabudowane. Przy narożniku z ulicą Księcia Mściwoja II przez kilka lat prowadzono badania archeologiczne w odkrytych fundamentach dawnych kamienic. W 2013 roku na tej działce, już jako nowy właściciel, firma Neptun Developer postanowiła zrealizować projekt nowej kamienicy, przygotowanego przez szczecińskie studio architektoniczne City Architekci.
Kalendarium zmian nazwy ulicy
Historia ulicy Kurkowej w Szczecinie obejmuje wiele lat zmian i przekształceń. W ciągu stuleci nazwa tej ulicy ulegała licznym modyfikacjom, które odzwierciedlają zmieniające się czasy i konteksty społeczne.
| Czas trwania | Nazwa obiektu |
|---|---|
| XVII wiek | Rosenhandshof |
| 1709–1799 | auf dem Loyzenhofe |
| 1799–1934 | Schweizerhof |
| 1934–1939 | Loitzenhof |
| od 1945 roku | ulica Kurkowa |
Obiekty
Istniejące
Na ulicy Kurkowej w Szczecinie znajdują się interesujące obiekty, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Do najciekawszych z nich należy:
- Kurkowa 1 – Kamienica Loitzów,
- Kurkowa 2 – spichlerz wraz z oficyną pochodzącą z XV wieku,
- Kurkowa 2a – nowoczesna kamienica, która dopełnia pierzeję wschodnią ulicy,
- Kurkowa 3 – pozostałości spichlerza, które zostały podwyższone nowoczesnymi kondygnacjami,
- Kurkowa 4 – aktualnie współczesna kamienica, reprezentująca pierzeję zachodnią ulicy.
Nieistniejące
Warto również wspomnieć o obiektach, które nie przetrwały do dzisiaj. Na szczególną uwagę zasługuje:
- Kurkowa 4 – budynek Ottoschule (Szkoły im. Ottona) z 1856 roku, który niestety został zniszczony podczas II wojny światowej.
Przypisy
- Kamienica Loitzów, Szczecin – Zabytek.pl [dostęp 23.05.2020 r.]
- Neptun Developer buduje kamienice w centrum miasta [PREZENTACJA] [dostęp 23.05.2020 r.]
- Spichlerz przy ulicy Kurkowej 2 – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [dostęp 23.05.2020 r.]
- Ottoschule – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [dostęp 23.05.2020 r.]
- a b Obszar Starego Rynku (Dolne Miasto) – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [dostęp 23.05.2020 r.]
- a b Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 404–405. ISBN 83-87341-45-2.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Opłotki w Szczecinie | Ulica Panieńska w Szczecinie | Ulica Podhalańska w Szczecinie | Ulica Przyjaciół Żołnierza w Szczecinie | Ulica Śląska w Szczecinie | Ulica Tkacka w Szczecinie | Plac Orła Białego w Szczecinie | Aleja Bohaterów Warszawy w Szczecinie | Aleja Niepodległości w Szczecinie | Aleja Powstańców Wielkopolskich w Szczecinie | Ulica Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Szczecinie | Ulica Księcia Mściwoja II w Szczecinie | Ulica Księcia Bogusława X w Szczecinie | Ulica Kanał Parnicki w Szczecinie | Ulica Jagiellońska w Szczecinie | Ulica Środowa w Szczecinie | Ulica Generała Ludomiła Rayskiego w Szczecinie | Ulica Farna w Szczecinie | Ulica Energetyków w Szczecinie | Ulica Emilii Plater w SzczecinieOceń: Ulica Kurkowa w Szczecinie