Kościół Świętego Krzyża w Szczecinie


W sercu Szczecina, na osiedlu Pogodno, znajduje się niezwykle interesujący obiekt – kościół pw. Świętego Krzyża. Jest to rzymskokatolicki kościół parafialny, który pełni ważną rolę w lokalnej społeczności.

Ta świątynia, będąca częścią dekanatu Szczecin-Pogodno, wchodzi w skład archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, co czyni ją ważnym punktem na mapie religijnej regionu. Kościół Świętego Krzyża nie tylko działa jako miejsce kultu, ale także stanowi część bogatej historii Szczecina, będąc świadkiem wielu wydarzeń, które kształtowały życie miasta.

Historia

Pierwotna historia miejsca, w którym obecnie znajduje się kościół, sięga czasów, gdy istniała tutaj protestancka kaplica z 1834 roku, która była w stanie pomieścić zaledwie 500 osób. Po zakończeniu II wojny światowej budowla ta została przekształcona w katolicki kościół, który został poświęcony 15 sierpnia 1946 roku.

W miarę jak liczba mieszkańców Szczecina rosła, zaczęło się pojawiać zapotrzebowanie na nowy obiekt sakralny. Niestety, ówczesne władze nie zgadzały się na budowę aż do 1971 roku, gdy parafia uzyskała pozwolenie. Interesujące jest, że wniosek parafii został sformułowany w taki sposób, że prosiła o rozbudowę istniejącego obiektu, a nie o całkowicie nową budowę.

W pracach architektonicznych uczestniczył architekt Zbigniew Abrahamowicz, który zaprezentował dwie wizje: jedna miała być oparta na planie prostokąta, a druga przyjęła układ centralny w stylu teatralnym. Ostatecznie zdecydowano się na drugą opcję.

Budowę kościoła zainicjował proboszcz Franciszek Kotula, a następnie kontynuowali ją kolejni duszpasterze, tacy jak Stefan Kałużny w latach 1974-1977 oraz Franciszek Moździerz. W końcu, dnia 8 grudnia 1978 roku, kościół został poświęcony przez Jerzego Strobę, arcybiskupa szczecińsko-kamieńskiego.

Architektura

Budowla ta to interesujące połączenie dwóch kościołów: starszego, którego powstanie datuje się na 1930 rok, oraz nowego, zrealizowanego w latach 1972-1978. Nową część projektu opracował architekt Zbigniew Abrahamowicz, a sam kościół został zaprojektowany w charakterystycznym stylu modernistycznym.

Nowa świątynia przyciąga uwagę swoją formą, gdyż nie posiada tradycyjnie wyodrębnionego prezbiterium, co jest nietypowe dla tego typu budowli. Co ważne, jest to pierwsza powstała świątynia w Szczecinie po zakończeniu II wojny światowej.

Wyposażenie

W kościele zachowało się wiele elementów wyposażenia, które świadczą o jego historycznym znaczeniu. Wnętrze zdobią polichromie ornamentalne, znajdujące się na stropie przedsionka oraz na wspornikach ścian bocznych w nawie głównej. Istotnym punktem są również organy i prospekt organowy, które nadają miejscu wyjątkowy charakter. W przedsionku można zobaczyć marmurową chrzcielnicę oraz dwa fragmenty witraża umieszczonego w owalnym oknie nawy głównej, na którym zaprezentowana jest panorama Szczecina z widoczną bazyliką archikatedralną św. Jakuba.

Ławki dla wiernych, wykonane w pierwszej połowie XIX wieku, oraz powojenne wyposażenie, w tym obraz Chrystusa Miłosiernego oraz figurka Matki Bożej Fatimskiej, dopełniają całości. Oszklenie witrażowe w prezbiterium, stworzone w 1978 roku przez artystów z Krakowa, jest również interesującym przykładem sztuki sakralnej.

Główne elementy architektoniczne, takie jak ławki i żyrandole, zostały zaprojektowane przez inż. Zbigniewa Abrahamowicza. Pasja Chrystusa odlana w brązie, która jest dziełem Bolesława Chromego, oraz Droga Krzyżowa wykonana przez Kazimierza Bieńkowskiego w technice sgraffito, dodają miejscu głębi artystycznej i mistycyzmu.

W 1989 roku według projektu ks. mgr. sztuk pięknych Tadeusza Furdyny SDB z Łodzi wykonano tabernakulum, ołtarz, ambonę i sedilia. W latach 1982–1983 odbyła się rozbudowa kościoła, w tym dobudowa domu dla sióstr Felicjanek. W nowym budynku znajdziemy nie tylko kościół dolny, ale także szereg salek katechetycznych i biur. Górny kościół wyróżnia się amfiteatralnym układem, a ławki rozchodzą się od prezbiterium ku górze, co umożliwia dobre widoki na miejsce celebry.

Cała konstrukcja kościoła zwieńczona jest nowoczesną wieżą, a dach pokryty miedzianą blachą. Stary kościółek z zachowaniem wymogów władz, wtopiony w nowoczesną architekturę, pełni funkcję dodatkowej kaplicy. Warto zwrócić uwagę na unikalny brak filarów i innych podpór w przestrzeni kościoła, co sprawia, że strop wiszący wspiera się jedynie na obwodzie ścian.

Na terenie przyległym do kościoła, budynek przedwojenny przy ul. Wieniawskiego 4 służy jako plebania, a sąsiedni budynek przy ul. Wieniawskiego 5 jest wykorzystywany przez Sąd Biskupi Diecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, który został erygowany przez ks. bp Kazimierza Majdańskiego 31 grudnia 1983 roku.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 24.10.2013 r.]
  2. Historia » Parafia pw. św. Krzyża w Szczecinie [online], www.krzyz.szczecin.pl [dostęp 12.09.2022 r.]
  3. Historia kościoła. Parafia św. Krzyża w Szczecinie. [dostęp 24.10.2013 r.]
  4. a b c d e f Pomniki architektury sakralnej… 1991

Oceń: Kościół Świętego Krzyża w Szczecinie

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:11