Kamienica usytuowana przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 7 w Szczecinie to niezwykle interesujący zabytek, który pełni funkcję mieszkalno-usługową. Znajduje się na terenie Centrum w dzielnicy Śródmieście Szczecina, co czyni ją miejscem o bogatej historii i kulturowym znaczeniu.
Ten wyjątkowy budynek, wraz z przynależnymi oficynami, jest jedynym zachowanym obiektem z niegdysiejszej wschodniej pierzei ulicy Piłsudskiego. Zniszczenia wojenne, które miały miejsce podczas II wojny światowej, spowodowały, że wiele historycznych struktur przepadło, a ta kamienica pozostaje jedynym świadkiem dawnych czasów w tej części miasta.
Dodatkowo, kamienica reprezentuje jedną z zaledwie dwóch zachowanych budynków w kwartale ograniczonym placem Grunwaldzkim, placem Rodła, ulicą Mazurską oraz ulicą Rayskiego. Drugą ocalałą kamienicą w tej okolicy jest budynek przy Mazurskiej 42.
Opis
Kamienica przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 7 w Szczecinie stanowi znakomity przykład architektury mieszkalnej, doskonale wpisując się w kontekst urbanistyczny miasta. Budynek składa się z sześciu kondygnacji, natomiast jego elewacja od strony ulicy Piłsudskiego wyróżnia się długością wynoszącą trzynaście osi.
Osobiście zauważa się, że parter budynku zdobi boniowanie, co przykuwa uwagę. W osiach oznaczonych numerami 6 i 7 znajdują się z kolei dwie bramy wejściowe, które prowadzą do oddzielnych klatek schodowych. Te eleganckie bramy są obramowane ozdobnymi paskami i zwieńczone głowami maszkaronów, natomiast pomiędzy nimi umieszczono półkolumnę w porządku doryckim.
Warto wspomnieć, że przestrzeń pod oknami wyższych pięter uzupełniono o płyciny bądź tralkowe balustrady, co wprowadza harmonijny układ. Osie 3, 4, 5 oraz 10, 11, 12 zyskały dodatkowy efekt dzięki zastosowaniu wykuszy od pierwszego do trzeciego piętra, licząc od lewej strony. Co więcej, środkowe okna w wykuszach na wysokości pierwszego piętra są uwieńczone głowami maszkaronów, a na drugim piętrze podkreślono je półkolumnami jońskimi.
Na trzecim piętrze, okna zostały ozdobione rzeźbami kobiet, które trzymają na swoich ramionach gzyms koronujący wykusz. Każdy wykusz pierwotnie kończył się szczytem z oknem poddasza oraz kopułką, co stanowiło prawdziwe zwieńczenie architektoniczne. Z pomiędzy wykuszy dobudowano balkony, które zyskały kutą balustradę z licznymi motywami roślinnymi, takimi jak kwiaty, liście oraz wijące się pnącza.
Na każdym piętrze konstrukcję budynku rozdzielają pasy gzymsów, z szczególnym uwzględnieniem bogato zdobionego gzymsu wieńczącego trzecie piętro. Narożnik kamienicy zaprojektowano jako wysunięty, trójboczny, a jego wejście do lokalu usługowego przyjmuje formę portalu z zaokrągloną górną częścią.
Trzecie piętro narożnika, pierwotnie zwieńczone było cebulastym hełmem z iglicą. Co ciekawe, elewacja od strony ulicy Mazurskiej nie różni się znacząco wystrojem od tej, która zwrócona jest ku ulicy Piłsudskiego, choć można dostrzec odmienny układ otworów drzwiowych i okiennych, ze szczególnym uwzględnieniem wąskiej, jednoskrzydłowej bramy w szóstej osi. Liczba osi na elewacji wynosi tutaj zaledwie siedem, a dwie oraz piątą oś umieszczono w wykuszach, wkładając między nie balkony.
Oprócz walorów architektonicznych, kamienica kryje w sobie ciekawe historie. Jeden z lokali, który kiedyś pełnił funkcję piekarni, obecnie mieści restaurację „Stara Piekarnia”. Co więcej, w tej urokliwej restauracji zachowały się elementy przedwojennego pieca do wypieku pieczywa, w tym drzwi do paleniska, które przywołują wspomnienia dawnych czasów.
Historia
Kamienica zlokalizowana przy ulicy Piłsudskiego 7 w Szczecinie, dawniej znana jako Friedrich-Karl-Straße 7, to budynek o bogatej historii architektonicznej. Projekt tej eleganckiej kamienicy stworzył Georg Sommenstuhl, miejscowy architekt, a budowę zakończono w 1897 roku.
W pierwszej połowie XX wieku w tym obiekcie mieszkał Georg Buschan, niemiecki medyk oraz etnograf, co podkreśla znaczenie kamienicy jako miejsca życia wybitnych ludzi.
Warto zaznaczyć, że budynek przetrwał II wojnę światową nienaruszony, pomimo zniszczeń, które dotknęły okoliczne nieruchomości. Część lokali zajmowała Zachodnia Agencja Prasowa, co przyczyniło się do jego aktywnego wykorzystania. W latach 50. XX wieku na parterze mieścił się „Dom Mody”, który oferował szycie eleganckich sukni oraz garniturów na miarę, podkreślając tym samym znaczenie budynku w modzie lokalnej.
W dniu 15 marca 1971 roku miały miejsce prace remontowe, podczas których wybuchł pożar na poddaszu. Ogień objął dach oraz narożnik wieży, co spowodowało znaczne zniszczenia. Po ugaszeniu ognia przystąpiono do rozbiórki wypalonych fragmentów budynku, a na ich miejsce dobudowano czwarte piętro, które swoim nowoczesnym stylem kontrastuje z eklektycznymi zdobieniami niższej części kamienicy.
W 2006 roku przeprowadzono gruntowny remont fasad budynku, co przyczyniło się do jego renowacji. W dniu 14 maja 2013 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków, co na nowo uwydatnia jego historyczne znaczenie dla Szczecina.
W budynku zachowały się liczne elementy przedwojennego wystroju, m.in. sztukaterie sufitowe, terakota w klatkach schodowych, oraz malowidła roślinne na sufitach korytarzy. Ostatni remont klatki schodowej od strony Piłsudskiego, który odbył się w latach 2020–2021, przywrócił jej pierwotny wygląd, co jest istotnym krokiem w zachowania tej cennej dziedzictwa architektonicznego.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 02.08.2018 r.]
- Klatki budzące zachwyt [online], Prestiż Szczecin, 10.09.2021 r. [dostęp 22.05.2022 r.]
- Plan i informator miasta Szczecina, Szczecin: Polskie Pismo i Książka, 1947 r. [dostęp 03.11.2020 r.]
- GeorgG. Buschan GeorgG., Menschenkunde, Books on Demand, 2016 r.
- Adress- und Geschäfts-Handbuch für Stettin, 1897 r. [dostęp 16.12.2023 r.]
- Andrzej Kraśnicki Jr.: Kamienica przy ul. Piłsudskiego 7. Gazeta Wyborcza Szczecin. [dostęp 17.09.2019 r.]
- Busol: Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego. Internetowa Encyklopedia Szczecina. [dostęp 17.09.2019 r.]
- Małgorzata Wrzosek: Piłsudskiego. sedina.pl. [dostęp 17.09.2019 r.]
- Schulz: Pożar kamienicy - Buczka / Mazurska, 1971 r. sedina.pl. [dostęp 17.09.2019 r.]
- Piłsudskiego 7. fotopolska.eu. [dostęp 17.09.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ul. Staromiejskiej 11 w Szczecinie | Kamienica przy pl. Świętych Piotra i Pawła 4-5 w Szczecinie | Kamienica Wilhelma Gramtza w Szczecinie | Kamienice przy ul. Tkackiej 7, 8, 9 w Szczecinie | Bloki mieszkalne przy pl. Grunwaldzkim 1-2 i 3-4 w Szczecinie | Domki Profesorskie w Szczecinie | Kamienica Augusta Mintza w Szczecinie | Kamienica Loitzów w Szczecinie | Kamienica przy ul. Koński Kierat 12 w Szczecinie | Kamienica przy ul. Świętego Wojciecha 1 w Szczecinie | Kamienice przy ul. Kuśnierskiej 10, 12, 12a i 12b w Szczecinie | Kamienica Wilhelma Zimmermanna w Szczecinie | Kamienica przy ul. Świętych Cyryla i Metodego 29 w Szczecinie | Kamienica Moninów w Szczecinie | Kamienica Linsinga w Szczecinie | Blok mieszkalny przy ul. Wielkopolskiej 43a-43c w Szczecinie | Blok mieszkalny przy al. Wojska Polskiego 51 w Szczecinie | Kamienica przy ul. Ofiar Oświęcimia 10 w Szczecinie | Kamienica przy ul. Jacka Malczewskiego 34 w Szczecinie | Dom Daniela Grotha w SzczecinieOceń: Kamienica przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 7 w Szczecinie